Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gökhan TAŞKIN
Danışman: Gökhan Aksoy
Özet:
Mühendislik Tasarım Temelli Fen
Eğitimi (MTTFE) uygulamalarının 7. sınıf öğrencilerinin karar verme
becerilerine, bilimsel süreç becerilerine, akademik başarılarına, 21. yüzyıl
becerilerine yönelik öz yeterlik algılarına ve tasarım uygulamalarına etkisini
incelemektir. Ayrıca MTTFE uygulamalarına yönelik öğrenme ortamını incelemek ve
öğrenci, öğretmen ve araştırmacı görüşlerini belirlemektir. Bu nedenle
çalışmada karma yöntem araştırma desenleri arasında yer alan gömülü desen
kullanılmıştır. Çalışmada uygulanan gömülü desen nicel araştırma temelli yapılan
bir çalışmanın nitel araştırma yöntemleriyle desteklenmesi yoluyla ilerlemiştir.
Çalışmanın nicel bölümünü tek grup öntest-sontest deneysel desen modeli
oluşturmaktadır. Nitel bölümü ise durum çalışması modeli ile oluşmaktadır. Tek
grup öntest-sontest deneysel desen uygulamasında ise çalışma grubunu Konya ilinin
Tuzlukçu ilçesindeki bir ortaokulda öğrenim gören 7. sınıf öğrencileri
oluşturmaktadır. Nitel çalışma grubunu ise MTTFE uygulamalarına katılmış
öğrencilerin arasından maksimum çeşitlilik örnekleme yoluyla seçilmiş 5 öğrenci
oluşturmaktadır. Çalışmada nicel veri toplama araçlarını Karar Verme beceri
testi, Bilimsel Süreç beceri testi, 21. yüzyıl becerilerine yönelik öz yeterlik algı ölçeği, Güneş
Sistemi ve Ötesi akademik başarı testi, Hücre ve Bölünmeler akademik başarı
testi ve Kuvvet ve Enerji akademik başarı testi oluşturmaktadır. Çalışmanın
nitel veri toplama araçlarını yarı yapılandırılmış görüşme formu, gözlem formu,
odak grup görüşme formu, mühendis günlükleri ve mühendislik tasarım kılavuzları
oluşturmaktadır. Çalışmada nicel veriler SPSS paket programında analiz edilmiştir.
Nitel veriler ise betimsel analizi ile analiz edilmiştir.
Araştırmanın sonucunda, MTTFE
uygulamalarının 7. sınıf öğrencilerinin karar verme becerilerine, 21. yüzyıl
becerilerine yönelik öz yeterlik algılarına ve akademik başarılarına anlamlı
düzeyde katkısı olduğu görülmüştür. Araştırma kapsamında öğrencilerin bilimsel
süreç becerilerine anlamlı düzeyde katkısının olmadığı görülmüştür. Öğrencilerin
MTTFE uygulamaları sırasında problem durumunu, sınırlılıklarını ve başarı
kriterlerini belirleme aşamasında zorluk yaşadıkları görülmüştür. Öğrenciler
uygulamaları gerçekleştirirken tasarım çalışmalarının yoğun olduğu mimar,
mühendis vb. gibi çalıştıklarını belirtseler ve bu tür mesleklere atıfta
bulunsalar da çalışmaların onlar üzerinde mesleki hedeflerini etkileyecek
boyutta bir etkisinin olmadığı görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Mühendislik Tasarım Temelli Fen
Eğitimi, Bilimsel Süreç Becerisi, Karar Verme Becerisi, 21. Yüzyıl Becerileri,
Öz Yeterlik Algısı