Mühendislik tasarım temelli fen eğitiminin 7. sınıflarda uygulanmasına yönelik bir karma yöntem araştırması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gökhan TAŞKIN

Danışman: Gökhan Aksoy

Özet:

Mühendislik Tasarım Temelli Fen Eğitimi (MTTFE) uygulamalarının 7. sınıf öğrencilerinin karar verme becerilerine, bilimsel süreç becerilerine, akademik başarılarına, 21. yüzyıl becerilerine yönelik öz yeterlik algılarına ve tasarım uygulamalarına etkisini incelemektir. Ayrıca MTTFE uygulamalarına yönelik öğrenme ortamını incelemek ve öğrenci, öğretmen ve araştırmacı görüşlerini belirlemektir. Bu nedenle çalışmada karma yöntem araştırma desenleri arasında yer alan gömülü desen kullanılmıştır. Çalışmada uygulanan gömülü desen nicel araştırma temelli yapılan bir çalışmanın nitel araştırma yöntemleriyle desteklenmesi yoluyla ilerlemiştir. Çalışmanın nicel bölümünü tek grup öntest-sontest deneysel desen modeli oluşturmaktadır. Nitel bölümü ise durum çalışması modeli ile oluşmaktadır. Tek grup öntest-sontest deneysel desen uygulamasında ise çalışma grubunu Konya ilinin Tuzlukçu ilçesindeki bir ortaokulda öğrenim gören 7. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Nitel çalışma grubunu ise MTTFE uygulamalarına katılmış öğrencilerin arasından maksimum çeşitlilik örnekleme yoluyla seçilmiş 5 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada nicel veri toplama araçlarını Karar Verme beceri testi, Bilimsel Süreç beceri testi, 21. yüzyıl becerilerine yönelik öz yeterlik algı ölçeği, Güneş Sistemi ve Ötesi akademik başarı testi, Hücre ve Bölünmeler akademik başarı testi ve Kuvvet ve Enerji akademik başarı testi oluşturmaktadır. Çalışmanın nitel veri toplama araçlarını yarı yapılandırılmış görüşme formu, gözlem formu, odak grup görüşme formu, mühendis günlükleri ve mühendislik tasarım kılavuzları oluşturmaktadır. Çalışmada nicel veriler SPSS paket programında analiz edilmiştir. Nitel veriler ise betimsel analizi ile analiz edilmiştir.

Araştırmanın sonucunda, MTTFE uygulamalarının 7. sınıf öğrencilerinin karar verme becerilerine, 21. yüzyıl becerilerine yönelik öz yeterlik algılarına ve akademik başarılarına anlamlı düzeyde katkısı olduğu görülmüştür. Araştırma kapsamında öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine anlamlı düzeyde katkısının olmadığı görülmüştür. Öğrencilerin MTTFE uygulamaları sırasında problem durumunu, sınırlılıklarını ve başarı kriterlerini belirleme aşamasında zorluk yaşadıkları görülmüştür. Öğrenciler uygulamaları gerçekleştirirken tasarım çalışmalarının yoğun olduğu mimar, mühendis vb. gibi çalıştıklarını belirtseler ve bu tür mesleklere atıfta bulunsalar da çalışmaların onlar üzerinde mesleki hedeflerini etkileyecek boyutta bir etkisinin olmadığı görülmektedir.

 

Anahtar Kelimeler: Mühendislik Tasarım Temelli Fen Eğitimi, Bilimsel Süreç Becerisi, Karar Verme Becerisi, 21. Yüzyıl Becerileri, Öz Yeterlik Algısı