Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HALİME ÖZCAN
Danışman: Medet Korkmaz
Özet:
ÖZET?DİYABET GÜÇLENDİRME ÖLÇEĞİ? NİN TÜRK TOPLUMU İÇİN GEÇERLİK GÜVENİRLİĞİNİN İNCELENMESİ
Bu araştırma, Anderson ve arkadaşları
tarafından 2000 yılında geliştirilen ?Diabetes Empowerment Scale ?
Diyabet Güçlendirme Ölçeği? nin Türk toplumu için geçerlik güvenirliğini
incelemek için metodolojik olarak gerçekleştirilmiştir.Araştırmanın
örneklemini, tip 2 diyabet tanısı almış 234 tip 2 diyabetli birey
oluşturmuştur (n: 234). Diyabet Güçlendirme Ölçeği, 28 maddeden
oluşmaktadır. Ölçek toplam puan ortalaması ve standart sapması 3,79±0.52
olarak saptanmıştır. Ölçeğin ?dil eşdeğerliğinin/uyarlanmasının
sağlanması için Türkçe'ye çeviri, geri çeviri ve ön uygulama işlemleri
yapılmıştır. Ölçeğin iç tutarlığını test etmek için Cronbach Alpha
katsayısı belirlenmiştir. Ölçeğin tümü için elde edilen Cronbach Alpha
değeri 0.886, ?diyabette psikososyal yönlerin yönetimi? alt boyutu için
0.828, ?memnuniyetsizlik düzeyi ve değişime hazır olma? alt boyutu için
0.629, ?diyabet hedeflerinin belirlenmesi ve elde edilmesi? alt boyutu
için 0.847 olarak bulunmuştur. Yapılan ?madde analizi? sonuçlarında
ölçekteki maddelerin madde toplam korelasyon katsayısı 0.204-0.751
arasında saptanmış ve hiçbir madde ölçekten çıkarılmamıştır. Ölçeğin
yarı test sonuçlarına göre; iki yarısı arasındaki korelasyon değeri
0.775, birinci yarının Cronbach Alpha katsayısı 0.843, ikinci yarının
Cronbach Alpha katsayısı 0.873, Spearman-Brown katsayısı 0.873 ve
Guttman Split-Half katsayısı 0.868 olarak saptanmış olup yüksek düzeyde
güvenilir bulunmuştur.Ölçeğin kapsam geçerliğinin sınanması sırasında on
uzmandan görüş alınmış, öneriler doğrultusunda değişiklikler
yapılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğine ilişkin yaş, cinsiyet, medeni
durum, öğrenim durumları, beden kitle indeksleri, tedavi şekli, diyabet
yılı, diyabet ilaçlarının ve insülinin kullanımını bilme durumları,
diyabet eğitimine katılma durumları, hastalıkla uyumlu yaşamak
konusundaki düşünceleri, hastalığın günlük faaliyetlere izin verme
durumu konusundaki düşünceleri, doktorlarına soru sorarken kendilerini
rahat hissetmeleri ile ilgili düşünceleri gibi bilinen grupların
karşılaştırması analiz sonuçları, literatür ile paralel sonuçlar
gösterip ölçeğin yapı geçerliğine kanıt oluşturmuştur.Sonuç olarak,
?Diabetes Empowerment Scale ? Diyabet Güçlendirme Ölçeği?nin Türk
toplumu için oldukça yeterli güvenirlik ve geçerlik göstergelerine sahip
bir ölçme aracı olduğu saptanmıştır. Bu sonuca göre ölçeğin tip 2
diyabetli bireylerin psikososyal öz-yeterliklerinin ölçülmesinde
dolayısı ile psikososyal öz-yeterlilikleri konusunda güçlendirilmeleri
için gereken tedavi ve bakımın planlanması ve düzenlenmesinde
kullanılması önerilmektedir.Anahtar kelimeler: tip 2 diyabet,
güçlendirme, geçerlik, güvenirlik.