Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YILMAZ UĞUR
Danışman: Selim Erdoğan
Özet:
Amaç: Antioksidan
özelliğiyle bilinen kızılcık bitkisinin yaprakları, çiçekleri ve meyveleri
geleneksel tıpta; kanser, kalp hastalıkları, anemi, diyabet, böbrek
hastalıkları, bronşit ve soğuk algınlığı gibi birçok hastalığın önlenmesinde
kullanılmaktadır. Bu çalışmada, aynı koşullarda yetiştirilen 27 kızılcık
genotipine ait meyvelerin optimum ekstraksiyon koşullarının belirlenmesi ve
optimum ekstraksiyon koşullarında elde edilen ekstraktların fenolik içeriği,
antioksidan kapasitesi, sağlıklı (L-929) ve akciğer kanser (A-549) hücrelerine
karşı sitotoksik etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca biyoaktif
bileşenlerce ve sitotoksik etkisi ile öne çıkan genotiplerin belirlenmesi
amaçlanmıştır.
Materyal ve Metot: Meyve örnekleri liyofilizasyon
yöntemi ile kurutularak PLE ekstraksiyon tekniğinde ekstraksiyona tabi
tutulmuştur. Elde edilen ekstrelerin HPLC sisteminde fenolik içerikleri tayin
edilmiştir. Spektrofotometrik yöntem ile antioksidan kapasite, toplam fenolik
içerik ve toplam antosiyanin belirlenmiştir. Aynı ektstrelerin sitotoksik
etkileri in vitro yöntem ile
değerlendirilmiştir. Örneklerin şeker bileşimi HPLC-RID sisteminde tayin
edilmiştir.
Bulgular:
Ekstraksiyon optimizasyonuna göre, metanol:su:HCI çözgen karışımı, 25°C
sıcaklık, 60 dakika süre ve 1500 psi basınç optimum ekstraksiyon parametreleri
olarak belirlendi. Kızılcık meyvelerinde tayin edilen fenolik bileşenler ve
konsantrasyonları, gallik asit; 21.91-55.21 mg/100 g, kateşin; 6.98-32.48 mg/100 g, epikateşin; 4.77-36.33
mg/100 g, epigallokateşin
gallat; 4.09-17.57 mg/100 g
ve rutin; 3.69-15.68 mg/100 g
aralıklarında belirlendi. Meyve ekstraktlarının antioksidan kapasitelerinin,
DPPH radikal süpürme gücü testine göre 1377.22-3003.91 mg TEAC/100 g ve
indirgeme gücü testine göre 1869.16-4943.36 mg TEAC/100 g aralıklarında
değiştiği gözlendi. Akciğer kanser hücreleri (A-549) üzerine sitotoksik
etkileriyle öne çıkan genotiplerin K14, K18, K16 ve K01 genotipleri olduğu
belirlendi.
Sonuç:
Sonuçlar, genotipler arasında önemli farklılıklar olduğunu (p ≤ 0.05) ve
kızılcık meyvesinin antioksidan kapasite ve sitotoksik etki potansiyeline sahip
olduğunu ortaya çıkardı.