Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Öğretmenliği (Yl), Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DİLARA AŞÇI
Danışman: Nail İlhan
Özet:
Bu çalışmanın amacı fen bilgisi öğretmen adaylarının “yapay zeka” (YZ) ve “yapay zeka araçları” kavramlarına yönelik bilişsel yapılarını ve metaforik algılarını ortaya koymak, öğretmen adaylarının YZ araçları kullanarak ders materyalleri geliştirme durumlarını incelemektir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseninde yürütülmüştür. Uygulama sürecinde fen bilgisi öğretmen adayları YZ araçlarını kullanarak Fen Bilimleri dersi 6. sınıf ‘Maddenin Ayırt Edici Özellikleri’ ünitesine yönelik öğretim materyalleri geliştirmişlerdir. Çalışma grubunu “Fen Öğretiminde Materyal Tasarımı” dersine devam etmekte olan toplam 30 fen bilgisi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Nitel veriler “kelime ilişkilendirme testleri” (KİT), “metaforik algı formu” (MAF) ve “görüşme formu” ile elde edilmiştir. Çalışmada elde edilen nitel veriler, betimsel analiz ve içerik analizi ile incelenip bulgular elde edilmiştir. KİT’in kullanımıyla öğretmen adaylarının “yapay zeka” ve “yapay zeka araçları” kelimeleri ile ilişkili bilişsel yapıları incelenmiştir. Sonuç olarak öğretmen adaylarının YZ araçlarını kullanarak ders materyalleri geliştirmesi sonrasında onların YZ ve araçları ile ilişkilendirdikleri kelimelerin çeşitliliğinde artış olmuştur. Fen bilgisi öğretmen adaylarının eğitimde yapay zekaya yönelik metaforik algıları ‘eğitim ve öğretim’, ‘bilgi kaynakları’, ‘bilim ve teknoloji’, ‘destek ve yardımcı unsurlar’ ve ‘rehberlik ve yol gösterme’ boyutlarında sınıflandırılmıştır. YZ araçları ile uygulamalar gerçekleştiren öğretmen adayları; YZ araçlarıyla ders planı, sunum, video, ölçme değerlendirme ve ders süreci hazırlanmasına yönelik daha çok olumlu görüşler bildirmişlerdir. YZ araçlarıyla geliştirilen öğretim materyallerinin fen derslerinde uygun olarak kullanılabilmesi için gözden geçirilmesi ve düzenlenmesi gerekmektedir.