Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İnönü Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZGÜR FIRAT AYDIN
Danışman: Murat Köseoğlu
Özet:
Kurşun asit
aküler, bakım gerektirmediklerinden, ekonomik olduklarından ve yüksek akım
kapasitelerine çıkabildiklerinden, pek çok alanda sıklıkla tercih edilmektedir.
Kurşun asit akülerin geri dönüşüm süreçlerinin özel yöntemler gerektirmesi ve
maliyetli olması, çevresel ve ekonomik sorunları beraberinde getirmektedir.
Kurşun asit akülerde sıklıkla rastlanan arızalardan biri sülfatlanmadır. Bu
sorunun çözümü, akülerin ömrünü uzatacağı gibi, çevreye ve ekonomiye de katkı
sunacaktır. Bu sorun, akü plakalarındaki sülfatlanmaya bağlı olarak, akünün iç
direncinin artması, uzun sürede şarj olması, akım kapasitesinin düşmesi ve performans
düşüklüğü şeklinde aküye yansıyabilir.
Bu çalışmada, Sülfatlanma
sorunun çözümüne odaklanılmış, nesnelerin interneti (IoT) tabanlı
enstrümantasyon devreleri kullanılarak, farklı frekanslardaki gerilim darbelerinin
Kurşun asit akülerin desülfasyonu üzerindeki etkileri deneysel olarak incelenmiştir.
Bunun için suni olarak eşit koşullarda sülfatlandırılmış dört adet akü, farklı
frekanslarda gerilim darbeleri ve DA gerilim uygulanarak şarj edilmiş, akülerin
gerilim, akım, iç direnç ve kapasitelerindeki değişim grafiksel olarak analiz
edilmiştir. Analiz sonucunda akülerin yüke akım aktarabilme sürelerinin,
sülfatlanmadan önceki durumla kıyaslandığında, doğal olarak azaldığı
görülmüştür. Kapasitedeki bu azalma, DA gerilim ile şarj edilen aküde çok
yüksek oranda, farklı frekanstaki gerilim darbeleriyle şarj edilen akülerde ise
nispeten daha düşük orandadır. Buna göre yüksek frekanslı gerilim darbeleriyle
desülfasyon işleminin, sülfatlanmış bir aküyü olumlu şekilde etkilediği
sonucuna varılmıştır. Ancak uygulanması gereken frekans değeri, akü
parametrelerine göre değişkenlik gösterebilmektedir.
Alınan ölçümlerin,
özgün olarak geliştirilmiş ara yüzler ve IoT tabanlı enstrümantasyon devreleri
kullanılarak gerçekleştirilmesi, yapılan tüm işlemlerin uzaktan izlenebilmesine
ve kontrolüne imkân vermiştir. Bu da akülere uzaktan müdahale olanağı
tanıyarak, aşırı şarjın ve deşarjın engellenmesini ve sürecin mikro denetleyici
kontrolünde önceden planlandığı gibi gerçekleşmesini sağlamıştır.