Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EDA ACAR
Danışman: Medet Korkmaz
Özet:
ÖZET Hemodiyaliz Tedavisi Gören Hastaların Vasküler Erişim Yolunun Bakım-Kullanım İle İlgili Kendi Yaptıkları Uygulamaların Belirlenmesi ve Yaşadıkları Sorunların Değerlendirilmesi Bu çalışmada hemodiyaliz tedavisi gören hastalarda vasküler erişim yolunun kullanımı ve bakımına ilişkin yaptıkları uygulamaların incelenmesi, sorunların belirlenmesi ve kateter bölgesinin gözlemsel olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma örneklemini Mayıs 2013-Ağustos 2013 tarihleri arasında Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Sağlık Bakanlığı Atatürk Devlet Hastanesi, Akdeniz Tıp Fakültesi ve Özel Olbia Antalya Diyaliz Merkezi'nde hemodiyalize giren ve belirlenen kriterlere uygun olarak seçilen 255 kronik böbrek yetmezlik hastası oluşturmuştur. Araştırmanın uygulanması için etik kurul izinlerin tümü alınmıştır. Veriler anket formu kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Standart Sapma ve Ki-Kare testi kullanılmıştır. Araştırmamızda hastaların çoğunluğunda (% 66,3) arteriyovenöz fistül kullanıldığı görülmektedir. Araştırmamızda hastaların diyaliz kateterleri sıklıkla sağ tarafta bulunurken arteriyovenöz fistül ve arteriyovenöz greftlerin sıklıkla sol tarafta olduğu görülmektedir. Araştırmamızda hastaların vasküler erişim yolu bakımına yönelik % 31,9'unun su, % 21'inin povidon iyot ve % 18'inin sabunlu su kullandıkları saptanmıştır. Hastalarda klorheksidin glukonat ve sitrik asit kullanımına ise rastlanmamıştır. Ayrıca vasküler erişim yolu bakımına yönelik AV Fistül/Grefti bulunan hastaların % 46,3'ü krem, % 14,7'si bebe yağı, % 7,3'ü bitkisel yağ, % 4,9'u şampuan, % 2,4'ü ıslak mendil, % 2,4'ü dezenfektan kullandığı, % 14,7'si ise ılık su ile yıkadığını ifade etmişlerdir. Araştırmamızda hastaların büyük çoğunluğunun (% 54) diyaliz kateter pansumanlarını her diyalizde değiştirdikleri saptanmıştır. Çalışma durumu ile pansuman değişim sıklığı arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (X2 =7,347–p=0,025). Cinsiyet, eğitim durumu ve gelir durumu ile hemodiyaliz kateter pansuman değişim sıklığı arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı saptanmıştır. Hastaların cinsiyeti ve eğitim durumu ile vasküler erişim yolu bakımı için kullanılan maddelerin dağılımları incelendiğinde aralarında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmasına rağmen çalışma durumu ve gelir durumu ile vasküler erişim yolu bakımı için kullanılan maddelerin dağılımları incelendiğinde aralarında istatiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı saptanmıştır. Araştırmamızda hastaların % 20'si vasküler erişim yolu bakımı ile ilgili, hastaların % 11'si ise vasküler erişim yolunun korunması ile ilgili kendilerinin yaptıkları uygulamaların olduğunu ifade etmiştir. Araştırmamızda hastalar daha çok uyumakta güçlük çektiğini (% 27,3), sosyal hayatta kısıtlandığını (% 19,5), vasküler erişim yoluna zarar gelirse diye kaygı duyduklarını (% 17,5), banyo yapmakta zorlandıklarını (% 16,5) ifade etmişlerdir. Anahtar Kelimeler: Vasküler Erişim Yolu, Kronik Böbrek Yetmezliği, Hemodiyaliz, AV Fistül, AV Greft, Kateter