Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku , Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Esengül ALBAYRAK SEKBAN
Danışman: Murat Buğra Tahtalı
Özet:
İdari
işlem ve eylemlerin hukuka uygunluk denetimi, Türk Hukuku’nda belirli süreler
içinde dava açılması şartına bağlanmıştır. İdari dava açma süresi, idari
uyuşmazlığa konu menfaatin/hakkın idari yargı yerlerinde ileri sürülebileceği
kanunla sınırlandırılmış belirli bir zaman dilimini ifade etmektedir. İdari
dava açma süresi, kamu düzenine ilişkin olup, idari yargı mercilerince resen
incelenmektedir. İdari dava açma süresi, gerek öğreti gerek idari yargı
yerlerince, hak düşürücü süre olarak kabul edilmektedir. Kanunda öngörülen idari
dava açma süreleri içinde, mahkeme önüne getirilmeyen idari işlem ve eylemler
için hukuka uygunluk denetimi söz konusu olmamaktadır. Bir başka ifadeyle,
usule ilişkin bir kurum olan dava açma süresi sebebiyle, davanın esası, davanın
usulüne feda edilmiş olmaktadır.
Mahkemeye
erişim hakkının belirli bir süreyle sınırlandırılması, idari istikrar ilkesine
hizmet ettiğinden, meşru bir amaca dayanmaktadır. Ancak mevzuattaki veya
uygulamadaki karışıklar, idari işlem veya eylemlerden zarar gören ilgililerin
dava hakkına bir müdahale teşkil edebilir. İşte bu noktada, idarenin kamu
yararı, idari istikrar ve benzeri üstün amaçlarıyla, yönetilenlerin hak ve
hürriyetlerinin dengelenmesi bir zaruret teşkil etmektedir. Özellikle, dava
açma süresine ilişkin usul hükümleri mahkemelerce uygulanırken, katı
şekilcilikten kaçınılması gerekir. Aksi halde, yargılamanın özü zedelenmiş
olur. Şayet, dava açma sürelerin katı yorumlanmasıyla korunan hukuki değer ile
davacının menfaati arasında orantısızlık söz konusu olursa, somut olayın
koşullarına bakmak yerinde olacaktır.
Anahtar Kelime:
Süre, mahkemeye erişim hakkı, kamu düzeni, hak düşürücü süre, dava açma süresi.