Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CENNET İZGİ
Danışman: Medet Korkmaz
Özet:
Diyabet yaşam boyu süren ve oluşturduğu komplikasyonlar nedeniyle yaşam süresini ve kalitesini olumsuz etkileyen, iş gücü kayıplarıyla sosyal ve ekonomik yükü ağır olan bir hastalık olması nedeniyle önemli bir sağlık sorunudur. Bu çalışma, tip II diyabet hastalarında hastalık algısının diyabet yönetimine etkisini incelemek amacı ile tanımlayıcı olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma SDÜ Araştırma ve Uygulama Hastanesi ve Isparta Devlet Hastanesinin tüm kliniklerinde Temmuz-Kasım 2013 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini tedavi ya da kontrol için başvuran ve çalışmaya katılma kriterlerini karşılayan 244 birey oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak hasta tanıtım formu, Hastalık Algısı Ölçeği ve tip II diyabete ilişkin öz-etkililik ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde, yüzdelik, t testi, tek yönlü varyans analizi ve Pearson korelasyon yapılmıştır. Araştırmaya katılan hastaların %51,2’sinin kadın, %60’ının ilkokul mezunu olduğu. Hastaların yaşlarını 23-88 arasında değiştiği ve yaş ortalamasının 56,76±13,35 olduğu belirlenmiştir. Hastaların hastalığın başlangıcından bu yana en sık yaşadığı belirtilerin yorgunluk (% 74,6), güç kaybı (% 57,8), ağrı (% 41), sersemlik (% 39,8) ve uyku güçlükleri (% 37,7) olduğu görülmüştür. Hastalık algısı ölçeği duygusal temsiller alt boyut skorları kadınlarda daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). Hastaların % 51,2’si hastalığının nedeninin stres, % 25,4’ü kalıtsal ve % 10,2’si diyet ve yemek alışkanlıkları olduğunu ifade etmiştir. Tip II diyabete ilişkin öz etkililik ölçeğinin yaşa göre dağılımları incelendiğinde fizik egzersiz ve kan şekeri alt boyut skorlarında istatistiksel olarak anlamlı fark görülmüştür (p<0,05). Tip II diyabet öz etkililik ölçeği alt boyut puanlarının diyabet süresine göre dağılımında anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0,05). Sonuç olarak hastalık algısının diyabet yönetimini etkilediği belirlenmiştir. Hastaların hastalıklarını doğru olarak algılamalarını ve diyabet yönetimlerinde daha etkin olmalarını geliştirecek hemşirelik uygulamalarının planlanması önerilmektedir.
Anahtar kelimeler: Tip II Diyabet, Hastalık Algısı, Diyabet Yönetimi, Öz Etkililik.