Resimli Çocuk Kitaplarında Çocuk Haklarının İncelenmesi


Kapan S., Güzelyurt T., yazıcı d.

Ege Eğitim Dergisi, cilt.26, sa.2, ss.182-196, 2025 (TRDizin) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 26 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.12984/egeefd.1626834
  • Dergi Adı: Ege Eğitim Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.182-196
  • İnönü Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Erken yaşlarda hak kavramının kazandırılması önemli görülmekle birlikte bu dönem için soyut bir kavramdır. Soyut kavramların çocuklara kazandırılmasında etkili araçlardan biri resimli çocuk kitaplarıdır. Alanyazında Türkiye’de resimli çocuk kitaplarında çocuk haklarını inceleyen sınırlı çalışmaya rastlanmış ve bu çalışmaların geçmiş yıllara ait olduğu belirlenmiştir. Bu bağlamda değişen şartlar ve güncel kitaplarda çocuk haklarına nasıl yer verildiğinin araştırılması güncel bilgi ve içerikleri sunması açısından önemli görülmektedir. Araştırma nitel yöntemle tasarlanmıştır. Kitaplar, ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenmiş 100 resimli çocuk kitabıdır. Veriler doküman inceleme yöntemiyle toplanmış ve içerik analiziyle çözümlenmiştir. Sonuç olarak; çocuğun gelişimsel haklarına yer verilirken bu hakların nasıl desteklenmesi gerektiğine yönelik sınırlı içerik olduğu görülmüştür. Yaşamsal haklar bağlamında eşitlik, barış içinde aileyle yaşamaya yapılan vurgunun çocuğun gelişimiyle paralel olduğu söylenebilir. Ayrıca resimli çocuk kitaplarında en az korunma hakkına yönelik içerik sunulmuştur.
Although it is considered important to teach the concept of rights at an early age, it is difficult to comprehend abstract concepts during this period. One of the effective tools for teaching abstract concepts to children is illustrated children's books. The existing literature in Turkey was found to include a limited number of studies examining children's rights in illustrated children's books and it was determined that these studies dated from previous years. In this context, it is considered important to investigate how children's rights are included in changing conditions and current books in terms of providing up-to-date information and content. The research was designed using qualitative method. The books consist of 100 illustrated children's books selected through the criterion sampling method. The data were collected through document analysis and analysed using content analysis. As a result, while children's developmental rights are included, there is limited content on how these rights should be supported. In the context of vital rights, it can be said that the emphasis on equality and living with the family in peace is parallel to the child's development. In addition, content on the right to protection was presented the least in the illustrated children's books.