TURKISH STUDIES, cilt.17, sa.3, ss.511-521, 2022 (SSCI)
ÖZET
Sanat,
yaşamı çevreleyen her yerde karşımıza çıkması muhtemel kadim bir insan
etkinliğidir ve sanatın diğer tüm insan etkinliklerinin ürünü olan kültür ile
sıkı bağları mevcuttur. Tüm toplumlar iz bırakmak ister. Kalıcı izli bellek
inşası, tarih boyunca tüm toplumların en önemli kaygılarından biri olmuştur.
Tüm toplumlar varlıklarını sürdürmek ve bilinçlerini gelecek kuşaklar ile
paylaşabilmek için sanatın olağan üstü etki gücünden istifade etmişlerdir.
Çünkü sanat, var edildiği toplumun ve coğrafyanın tüm birikim ve koşullarından
etkilenen bir yaratım sürecidir. Dolayısıyla her bir sanat eseri, içerisinde o
toplumun kodlarını taşımaktadır. Bu çalışmada kavramsal açıdan mekân üzerinden
sanat ile bellek arasındaki ilişki irdelenmeye çalışılmıştır. İz bırakma
istencinin, sanatsal yaratma eylemi ile mekâna nasıl etki ettiğini ve insanın
mimarlık ve inşa eylemlerinin sanatın varlığı üzerindeki etkisi, kavramsal bir
diyalektik üzerinden ele alınmıştır. Bilhassa
mekân ve yer kavramları üzerinden yoğun bir alan yazın taraması yapılmış ve bu
taramadan yapılan çıkarımlar üzerinden sanat, mekân ve bellek kavramları ile
ilgili yeni yorumlamalar yapılmaya çalışılmış ve tüm bunların sonucunda sanatın
algılanması açısından yeni bir mekân sınıflandırmasına gidilmiştir. Hangi zaman
diliminde olursa olsun sanatçı ile izleyicisi arasındaki bağın ve de sanatın
esas mekânının zihin olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar
kelimeler: Sanat, Mekân, Bellek
Abstract
Art
is an ancient human activity that is likely to appear everywhere around life,
and art has close ties with culture, which is the product of all other human
activities. All societies want to leave a mark. The construction of permanent
memory has been one of the most important concerns of all societies throughout
history. All societies have benefited from the extraordinary power of art in
order to maintain their existence and share their consciousness with future
generations. Because art is a creation process that is affected by all the
accumulation and conditions of the society and geography in which it is created.
Therefore, each work of art carries the codes of that society. In this study,
the relationship between art and memory was tried to be examined conceptually
through space. How the will to leave a trace affects the space with the act of
artistic creation and the effect of human architecture and construction actions
on the existence of art are discussed through a conceptual dialectic. In
particular, an intensive literature review was made on the concepts of space
and place, and new interpretations were tried to be made on the concepts of
art, space and memory, based on the inferences made from this scan, and as a
result of all these, a new space classification was made in terms of the
perception of art. Regardless of the time period, it has been concluded that
the connection between the artist and the audience and the main place of art is
the mind.
Keywords:
Art, Space, Memory