Akademik Veri Yönetim Sistemi
Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt.12, sa.1, ss.314-330, 2016 (SCI-Expanded)
Öz: Bu çalışmanın iki amacı bulunmaktadır. Araştırmanın birinci amacı, lise öğrencilerinin mesleki değerlerini belirlemede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmek, diğeri ise lise öğrencilerinin mesleki değerlerinin cinsiyet ve ileride seçmek istedikleri meslek alanlarına göre düzey ve sıralamalarını belirlemektir. Bu çalışma 1736 (kız=801, erkek=935) lise öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Envanterin yapı geçerliğinin belirlenmesi için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır Açımlayıcı faktör analizi sonucunda 35 madde ve dokuz alt boyutta (yardım, kazanç, yaratıcılık, iş sağlığı, arkadaşlık, ekip çalışması, fiziksel özelliklerin
kullanımı, liderlik, özgürlük) toplanan envanterin açıkladığı toplam varyans oranı % 65 ve toplam öz değeri 22.58’dir. Envanterde yer alan maddelerin faktör yük değerleri .53 ile .82 arasında değişmektedir. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen yapının χ2/sd oranı, GFI, RMSEA, RMR / SRMR, CFI, uyum indeksleri
değerlendirilmiş ve indeks değerlerinin model uyumu için yeterli düzeyde oldukları belirlenmiştir. Envanterinin alt boyutlarına ilişkin güvenirlilik katsayılarının belirlenmesi amacıyla hesaplanan Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayıları.70 ile .83 arasında değişmektedir. Yapılan test-tekrar test analizi sonucunda envanterin alt boyutlarına
ilişkin kararlılık düzeyleri .61 ile .82 arasında değiştiği görülmüştür. Elde edilen veriler, Mesleki Değer Envanteri’nin lise öğrencilerinin mesleki değerlerini belirlemede kullanılabilecek geçerli ve bir ölçme aracı olduğunu ortaya koymaktadır. Araştırma sonucunda yardım mesleki değeri kız öğrenciler için ilk sırada yer alırken, erkek öğrenciler için arkadaşlık mesleki değeri ilk sırada yer almıştır. Öğrencilerin ileride seçmek istedikleri meslek alanlarına göre mesleki değer sıralamaları arasındaki düzey ve sıralamaları incelenmiş ve
sonuçları tartışılmıştır.
Abstract: There are two objectives of the present study. The first objective is to develop a measurement tool to be used in determination of career values of high school students. The second objective of the study is to determine the levels and to rank high school students’ career values based on gender and professional areas they want to
choose in the future. The study was conducted with 1736 (female = 801, male = 935) high school students. Exploratory and confirmatory factor analyses were conducted to determine the construct validity of the inventory.
As a result of exploratory factor analysis, the inventory included 35 items and 9 sub-dimensions (financial gain, leadership, independence, aid, use of physical properties, work health, creativity, friendship and teamwork) and explained 65% of the total variance, the eigenvalue of the inventory was 22.58. Factor load values for the inventory items varied between .53 and .82. The construct obtained as a result of confirmatory factor analysis was assessed for χ2/sd ratio, GFI, RMSEA, RMR / SRMR, CFI fit indices and it was determined that index values were good for model fitness. Coefficients of internal consistency calculated to identify the reliability of sub-dimensions of the inventory varied between .70 and .83. Test-retest reliability analysis conducted to determine the consistency level of the inventory revealed inventory sub-dimension consistency levels between .61 and .82. Thus, it was identified that Career Value Inventory was a valid and reliable measurement tool to determine career values of high school students. Results of the present study demonstrated that aid career value was the leading career value among female students, while friendship career value was the most prominent among male students. Levels and ranks between career values based on the professional areas that students wanted to select in the future were examined and the results are discussed.