Kırmızı Travertenin Fiziko-Mekanik Özelliklerinin Kuru ve Doygun P-dalga Hizindan Kestirimi

ÖZDEMİR E., EREN SARICI D.

Dumlupınar Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, sa.36, ss.1-11, 2016 (Hakemli Dergi)

Özet

Kayaçları sınıflandırmak ve dinamik özelliklerini belirlemek için hem laboratuvar hem de arazi ortamında uygulanan sismik teknikler, yıkıcı olmaması ve nispeten kolay uygulanabilirliği nedeniyle jeoteknik mühendisliğinde gün geçtikçe daha çok kullanılmaktadır. Kayaçların ses dalgası değerini etkileyen birçok faktör vardır. En önemli faktörler; tane boyu ve şekli, porozite, yoğunluk, anizotropi, kayaç tipi ve sıcaklıktır. Günümüze kadar birçok araştırmacı dayanım özelliklerini P dalga hızı kullanarak tahmin etmeye çalışmıştır. Bu çalışmada kuru ve doygun koşullarda P dalga hızı (Vp) ile bazı fiziko-mekanik özellikler arasındaki ilişki araştırılmıştır. Yapılan basit ve çoklu regresyon analizleri neticesinde özellikle tek eksenli sıkışma dayanımı ve Schmidt çekici sertliği ile kuru ve doygun halde P dalga hızı arasında güçlü ilişkilerin varlığı elde edilen belirleme katsayısı değerlerinden (R2 >90) anlaşılmaktadır.

Seismic techniques are generally employed in both site and laboratory to characterize and determine the dynamic properties of rocks. Since these techniques are non-destructive and relatively easy to apply, they are increasingly being used in geotechnical engineering. There are a number of factors that influence the sound velocity in rocks. The important factors are grain size and shape, porosity, density, anisotropy, rock type and temperature. Up to the present, studies on the prediction of strength properties of rocks from P-wave velocity have been conducted by a number of investigators. In this study, the relationship between ultrasonic wave velocity (Vp) and physico-mechanical properties of rock at dry and saturated condition were investigated. As a result of simple and multiple regression analysis it was found that there are strong relationships between Vp and physico-mechanical properties at dry and saturated conditions. This strong relationship is understood that the value of the coefficient of determination (R2 >90).