Bu çalışma, mesleki anlamlılık kavramını somutlaştırmak amacıyla bir ölçek geliştirme sürecini kapsamaktadır. Bu süreçte, kapsamlı bir literatür taraması gerçekleştirilerek mesleki anlamlılık kavramının teorik altyapısı, kavramsal çerçevesi ve ilgili ampirik araştırmalar detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Araştırma, öğretmenlerin mesleklerini sorgulama sürecinde "Bu mesleği neden yapıyorum?" ve "Neden bu okuldayım?" gibi temel sorulara yanıt aramalarını ele almaktadır. Çalışmanın temel amacı, branş sınırlaması olmaksızın öğretmenler için geçerli ve güvenilir bir “Öğretmen Mesleki Anlamlılık” ölçeği geliştirmektir. Ölçek geliştirme çalışması, 2024-2025 eğitim- öğretim yılında Diyarbakır ilinde görev yapan 757 öğretmenden oluşan bir örneklem grubu ile gerçekleştirilmiştir. Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları kapsamında, 432 öğretmenle Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve farklı 225 öğretmenle Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. AFA sırasında, öz değer ve yamaç-birikinti grafikleri dikkate alınmış, öz değeri birin üzerinde olan altı faktör belirlenmiştir. Faktör yük değeri 0.30’un altında kalan maddeler analiz dışında bırakılmıştır. AFA sonuçlarına göre madde faktör yük değerleri 0.657 ile 0.866 arasında değişmiş ve altı faktörlü yapı toplam varyansın %68.26’sını açıklamıştır. DFA sonuçlarında ise madde faktör yükleri 0.54 ile 0.98 arasında değişmiş ve 21 maddelik altı faktörlü yapı doğrulanmıştır. Ölçeğin genel Cronbach alfa güvenirlik katsayısı, AFA için 0.91 ve DFA için 0.93 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen bulgular, ölçeğin öğretmenlerin mesleklerini anlamlı bulma düzeylerini belirlemede geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir.
This study aimed to operationalize the concept of occupational meaningfulness by developing a scale. A comprehensive literature review was conducted to analyze the theoretical foundation, conceptual framework, and related empirical studies on professional meaningfulness. The study focused on exploring teachers' process of questioning fundamental aspects of their profession, such as "Why am I doing this job?" and "Why am I at this school?" The primary objective of this study was to develop a valid and reliable "Teacher Professional Meaningfulness" scale applicable to teachers across all branches. The scale development process involved a sample of 757 teachers working in Diyarbakır during the 2024-2025 academic year. For validity and reliability studies, Exploratory Factor Analysis (EFA) was conducted with 432 teachers, and Confirmatory Factor Analysis (CFA) was conducted with 225 teachers. In the EFA process, eigenvalues and scree plots were utilized, resulting in the identification of six factors with eigenvalues greater than one. Items with factor loadings below 0.30 were excluded from the analysis. EFA results revealed item factor loadings ranging from 0.657 to 0.866, with the six-factor structure explaining 68.26% of the total variance. CFA results confirmed the six-factor structure with 21 items, showing factor loadings between 0.54 and 0.98. The overall Cronbach's alpha reliability coefficient was found to be 0.91 for EFA and 0.93 for CFA. These findings indicate that the developed scale is a valid and reliable tool for assessing the extent to which teachers find their profession meaningful.
