JOURNAL OF ORIENTAL SCIENTIFIC RESEARCH, cilt.12, sa.3, ss.369-409, 2020 (Hakemli Dergi)
Osmanlı Devleti’nin genelinde
olduğu gibi Malatya’da da geleneksel eğitim kurumları olan sıbyân okulları ve
medreseler uzun yıllar faaliyetlerini sürdürmüştür. Tanzimatla birlikte sancakta
modern eğitim kurumları da açılmıştır. Bu kurumlardan birisi de 1870’de hayırseverlerin
girişimiyle açılan Malatya Erkek Rüşdiyesi’dir. Yapılan öğretmen atamsıyla
eğitime başlanan bu okulda, öğrenciler için eğitim materyalleri, İstanbul’daki
Maârif Nezâreti Kütüphanesi’nden tedarik edilmiştir. Okul binasının da
bulunduğu çarşıda meydana gelen yangına kadar ödenek temininde pek sıkıntı
çekilmeyen okulda, bu olaydan sonraki yıllarda maaşları ödemekte bile
sıkıntılar yaşanmıştır. Okul binası, 1889 yılındaki büyük çarşı yangınından
sonra kullanılamayacak hale gelmiş ve okul, Gazi Sinan Paşa Camisi yakınındaki
ibtidâi binasına taşınmıştır. Sancaktaki eğitim-öğretimin dönüşümüyle, büyük
oranda memur olarak istihdam edilen bu okul mezunlarıyla, kamuya yerelden tayin
oranı artış kaydetmiştir. 29 yıllık hizmet süresinden sonra 1899 yılında
Malatya Erkek Rüşdiyesi, öğretmenleri ile birlikte Malatya Mülkî İdâdîsi’ne
dönüştürülerek kapatılmıştır.