Akademik Veri Yönetim Sistemi
Hikmet-akademik edebiyat dergisi (Online), sa.23, ss.1-20, 2025 (TRDizin)
Klasik Türk edebiyatı geleneğinde önemli bir yer tutan pendnameler ya da bir diğer adıyla nasihatnameler, bireyleri ahlaki olgunluğa eriştirerek ideal insan tipini inşa etme gayesiyle kaleme alınan didaktik eserlerdir. Bu tür eserler, okuyucuya yalnızca ahlaki öğütler sunmakla kalmayıp aynı zamanda yazıldıkları dönemin sosyal yapısını, toplumsal değer yargılarını ve erdem anlayışını yansıtması bakımından da dikkate değerdir. Bu türün özgün örneklerinden biri de 18. yüzyılın öne çıkan isimlerinden Halepli Edîb’in manzum ve mensur kısımlardan oluşan kısa eseri Sîretü’l-Ahbâb’dır. Halepli Edîb, eserinde dostluk ilişkilerinde görülen yanlış davranış biçimlerini ele almakta; gerçek dostluğun hangi ilkeler üzerine inşa edilmesi gerektiğine dair düşüncelerini ortaya koymaktadır. Söz konusu eseri konu alan bu çalışmada ise öncelikle Halepli Edîb’in hayatı ve eserlerine dair kısa bilgiler verilmekte; ardından Sîretü’l-Ahbâb muhteva ve edebî nitelikler bakımından incelenmektedir. Ayrıca çalışmada Sîretü’l-Ahbâb’ın tenkitli metnine yer verilerek eserin literatüre kazandırılması amaçlanmaktadır. Bu yönüyle araştırma, hem pendname geleneğine yeni bir örnek sunmakta hem de 18. yüzyıl klasik nesrinin bedii yapısına ve ahlaki söylemine ışık tutmaktadır.