İşe gömülmüşlük ölçeği (İGÖ): Ölçek geliştirme çalışması


Creative Commons License

YILDIZ E., KIŞ A.

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, sa.74, ss.222-240, 2025 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Özet: Bu araştırmada, öğretmenlerin işe gömülmüşlük düzeylerini belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın verileri üç örneklem grubundan toplanmıştır. Birinci örneklem grubunda nitel bir araştırma yapılarak toplanan verilerle madde havuzu oluşturulmuştur. Uzman görüşü doğrultusunda 4 madde ölçekten çıkarılmış ve 37 maddelik ölçek, 33 maddeye düşürülmüştür. İkinci örneklem grubuna Açımlayıcı Faktmr Analizi; üçüncü örneklem grubuna da Doğrulayıcı Faktör Analizi uygulanmıştır. Verilerin analizinde ilk olarak Kaiser Meyer Olkin (KMO) ve Bartlett'in Küresellik testi yapılmış ve faktör analizi için uygunluk tespit edilmiştir. Sonrasında Açımlayıcı Faktör Analizine ve Doğrulayıcı Faktör Analizine yer verilmiştir. Açımlayıcı Faktör Analizi sonucunda, dört faktörlü bir yapı ortaya çıkmış ve Varimax döndürme tekniği ile yapılan analizlerde toplam 12 madde ölçekten çıkarılmıştır. Sonuçta, “örgütsel uyum”, “çevre”, “örgütsel bağlantılar” ve “feda edilenler” boyutlarını içeren 21 maddelik bir ölçek geliştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, geliştirilen ölçek öğretmenler için geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olarak değerlendirilmiştir. Bu ölçeğin farklı demografik gruplar, eğitim kademeleri ve coğrafi bölgelerde uygulanması, genel geçerliliğini ve güvenilirliğini test etmek için önerilmektedir. Ayrıca işe gömülmüşlüğün zaman içindeki değişimlerini izlemek için ölçeğin boylamsal araştırmalarda kullanılması tavsiye edilmiştir.
This study developed a scale to measure teachers' job embeddedness levels, using data from three sample groups. An initial qualitative study generated an item pool, from which 4 items were removed based on expert feedback, reducing the scale from 37 to 33 items. Exploratory Factor Analysis (EFA) was conducted with the second sample group, followed by Confirmatory Factor Analysis (CFA) with the third. The “Kaiser Meyer Olkin” (KMO) and Bartlett Sphericity tests confirmed the data's suitability for factor analysis. EFA revealed a four-factor structure, and 12 items were removed using the Varimax rotation technique, resulting in a 21-item scale with dimensions of "organizational harmony," "environment," "organizational connections," and "sacrifices." The scale was found to be a valid and reliable tool for assessing teachers' job embeddedness. It is recommended to apply the scale across various demographic groups, educational levels, and regions to further test its validity and reliability, and to use it in longitudinal studies to track changes in job embeddedness over time.