Akademik Veri Yönetim Sistemi
MALİ TABLOLAR ANALİZİ, ELMAS B., Editör, Atatürk Üniversitesi Açıköğetim Fakülte Kitabevi, Erzurum, ss.1-20, 2019
Muhasebe, mali nitelikteki işlem ve olayların para ile ifade edilmiş şekilde belgelendirilmesi, kaydedilmesi, sınıflandırılması, özetlenmesi ve analiz edilerek değerlendirilip raporlanma süreci olarak tanımlanmaktadır. Muhasebenin özetleme fonksiyonu mali tablo kavramını ortaya çıkarmaktadır. İşletme ile ilgilenenler ve karar vericiler işletmenin likidite durumu, finansal yapısı ve kaynakları, kârlılığı gibi birçok finansal bilgilerine ihtiyaç duyarlar. Bu bilgiler muhasebe sisteminden sağlanarak ilgili taraflara aktarılır. Muhasebenin kayıt ve sınıflandırma yoluyla ürettiği verilerin, işletme ile ilgili karar vericiler tarafından kullanılmasına imkân vermek için özetlenen tablolara mali tablolar denilmektedir.
İşletmelerle ilgili karar vericiler, işletme içinden ve işletme dışından olmak üzere iki kısma ayrılır. Karar vericiler alacakları kararlarda temel olarak mali tablolardan ve bu tablolardan yararlanılarak yapılan mali analiz sonuçlarından faydalanırlar.
İşletme içi karar vericiler; yöneticiler ile işletmenin sahip ve ortakları şeklinde saymak mümkündür. Günümüz modern iş dünyasında işletmeler çoğunlukla sahip ve ortakların dışında profesyonel yöneticiler tarafından yönetilmektedir. Bu nedenle ikili bir sınıflandırma yapılmıştır. Yöneticiler, işletmenin göstermiş olduğu performansı görmek ve geleceğe ilişkin planlar yapmak için mali tablolardan yararlanırken işletmenin sahip ve ortakları ise işletme hakkında bilgi sahibi olmak ve yönetimi denetlemek amacı ile mali tablolardan ve mali analiz sonuçlarından yararlanırlar.
İşletme dışı karar vericiler; kredi kurumları, yatırımcılar, diğer işletmeler, devlet, sendikalar ve araştırmacılar şeklinde sayılabilir. Kredi kurumları, bir işletme kredi talebinde bulunulduğunda bu talebi değerlendirirken yatırımcılar, yatırım yapacakları işletmeyi belirlerken diğer işletmeler, rakiplerinin durumunu görme açısından; devlet, özellikle vergi bakımından; sendikalar, üyelerinin çalışma ve ücret politikalarını belirlemede ve araştırmacılar, işletmelerle ilgili çeşitli çalışmalar yaparlarken mali tablolar ve mali analiz sonuçlarından yararlanırlar.
Bu ünitede öncelikle mali tablolar analizinin temel ham maddesi olarak nitelendirilebilen mali tablolara yer verilerek mali tablolar, mali tabloların nitelikleri, mali tabloların sınırları ve işletmeler tarafından hazırlanan mali tablolar hakkında açıklamalar yapılacaktır. Daha sonra mali tablolar analizi, mali tablolar analiz kriterleri, mali tablolar analiz türleri ve mali tablolar analiz teknikleri hakkında bilgiler sistematik olarak verilecektir.