Bu çalışma, Türkiye’de vatandaşlar tarafından “deprem vergisi” olarak adlandırılan ve yıkıcı her deprem felaketi sonrasında akıbeti sorgulanan özel iletişim vergisinin ve ek deprem vergile- rinin teorik açıdan incelenmesini amaçlamaktadır. Deprem, sel vb. doğal afetler hükümetlerin mali kaynaklarını negatif etkileyerek devlet bütçesi üzerinde ağır bir yük meydana getirmektedir. Doğal afetin yarattığı tahribatın finansmanını sağlamak için ise genellikle yeni bir vergi ya da ek vergi ihdas edilmesi yoluna gidilmektedir. Ancak 1999 yılı Marmara depreminden sonra 2023 yılı Kahramanmaraş merkezli depremlerde ihdas edilen ek deprem vergilerinde de görüldüğü üzere bütçenin adem-i tahsis ilkesini ve anayasal vergileme ilkelerini zedelediğine yönelik eleş- tiriler dile getirilmektedir. Bu bağlamda çalışmada doğal afet gibi olağanüstü hallerde afetin za- rarlarını en aza indirebilmek için bir afet fonunun mevcut olmasının önemi ve Türkiye’de 2023 yılında kurulan Afet Yeniden İmar Fonu hakkındaki gelişmeler tartışılmaktadır.
This study aims to theoretically examine the special communication tax, referred to as the "earthquake tax" by citizens in Türkiye, and the earthquake surtaxes that are questioned after every devastating earthquake disaster. Natural disasters, such as earthquakes and floods, nega- tively impact the financial resources of governments and place a heavy burden on the state budget.To finance the destruction caused by natural disasters, it is generally resorted to the introduction of new taxes or additional taxes. However, as seen in the additional earthquake taxes imposed during the 2023 Kahramanmaraş-centered earthquakes after the 1999 Marmara earthquake, there are criticisms that these taxes undermine the principle of non-earmarking of the budget and con- stitutional taxation principles. In this context, the study discusses the importance of having a dis- aster fund to minimize the damages caused by extraordinary situations such as natural disasters and the developments regarding the Disaster Reconstruction Fund, established in Türkiye in 2023.
