Taliban'ın Toplumsal Gerçekliğinin Kurucu Zemini: "Biz" ve "Öteki" Oluşumu


Creative Commons License

Katılmış C., Güven M. E.

Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.0, sa.23, ss.107-120, 2022 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

20. yüzyıl itibariyle siyasi ve toplumsal tartışmaların izahında kullanılan “biz ve öteki” ayrımı, bir homojenliğin zorunluluğuna işaret eden modern devletin inşası ile birlikte yeni bir biz ve öteki bilinci ortaya çıkarmıştır. Bu bilinç, topraklarına izinsiz girmeye çalışan tüm tehditlere karşı yurttaşlarını içeride tutacak, yabancıları ise dışarda tutacak bir ulusal güvenlik anlayışı ile inşa edilmiştir. Bu ulusal güvenlik anlayışı sadece Batı coğrafyasını ve Batı değerlerini ihtiva eden alanların sınırlarını belirlememiştir. Bu durum aynı zamanda siyasal, sosyal ve kültürel olanla içkin bir anlayış inşa etmesinden ötürü, her devletin, her farklı siyasal, toplumsal ve kültürel düşüncenin kendi sınırlarını oluşturması, kendisi için normal ve anormal olanın alanını belirlemesi ile sonuçlanmıştır. Kan ve akrabalığa ve kültürel kimliğe dayalı ‘‘biz” bilinci ile hareket eden Taliban, topraklarına izinsiz girmeye çalışanlardan, “haksız ve meşruiyet dışı” olandan, ötekinden, varlığını koruyarak meşruiyet kazanmıştır. Siyasal ve demokratik kurumların varlığı ve işlevselliği açısından oldukça zayıf, ancak toplumsal kimlik inşası açısından bir bütünlüğün olduğu Afganistan’da Taliban, toplumsal gerçekliğini “biz ve öteki” karşıtlığı üzerinden kazanmıştır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, Taliban açısından “biz”i ve “öteki”yi oluşturan, aynı zamanda Taliban’ı Afganistan’da meşru gösteren unsurları ortaya koymaktır. Çalışmada dini radikalizmi, aynı zamanda Taliban’ı ortaya çıkaran unsurlar; siyasal ortam, toplumsal nedenler dini politik hedefler, bireysel durum ve felsefi nedenler olmak üzere beş başlık altında değerlendirilmiştir. Çalışmada tarihsel ve betimsel araştırma yöntemleri kullanılmıştır.