Eğitimde Tarih Okuryazarlığı

Creative Commons License

Tekdal D., Aydın M.

Eğitimde Okuryazarlık Becerileri, Erol Koçoğlu, Editör, Pegem Akademi, Ankara, ss.1-34, 2021

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2021
  • Yayınevi: Pegem Akademi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.1-34
  • Editörler: Erol Koçoğlu, Editör
  • İnönü Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Tarih okuryazarlığı, daha ziyade ABD ve Avrupa orjinli olmasına karşın son dönemlerde Türkiye’de de yaygın olarak kullanılmaya başlanan bir kavramdır. Büyük oranda tarihsel düşünme becerileriyle örtüşen alt becerileriyle eğitim-öğretimin ilk basamağından son basamağına değin öğretim programlarının içerisinde yer bulmaktadır. İlkokul 1. sınıftan lise 12. sınıfa kadar kesintisiz olarak verilen zorunlu eğitimin içerisinde diğer birçok okuryazarlık becerisiyle birlikte verilen tarih okuryazarlığı ile geçmişi bilen, bugünü anlamlandıran ve geleceğe dair isabetli öngörülerde bulunarak vatandaşlık sorumluluklarını yerine getiren bireylerin yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Dünyada ve Türkiye’deki tarih öğretim programlarının büyük oranda söz konusu tarih öğretimi alt becerileri doğrultusunda şekillendiği ve ülkelerin ortak beklentileri doğrultusunda hazırlandığı görülmektedir.

            Tarih okuryazarlığının nihai hedefi olan tarih düşüncesini/bilincini aşılamak ve çevresinde olup bitenleri geçmişin sağladığı bilgiler ışığında yorumlayarak statüsünü belirlemek, hem bireyler hem de mevcut siyasal yapılar için de son derece önemlidir. Devletleri kuran insanlar olduğuna ve insanların yetişme düzeyleri de onların davranışlarına etki ettiğine göre tarih bilincine varmış bireylerin yetiştirilebilmesi, onların iyi bir tarih okuryazarı olmasından geçmektedir. Nitelikli bir tarih okuryazarı olmak ise çeşitli eğitim kademelerinde eğitim alan öğrencilerin düzeylerine göre planlanmış öğretim programlarının içeriğinde belirlenen tarih okuryazarlığı alt becerilerinin uygulanmasına bağlıdır. Bunları uygulayacak olan da eğitimdeki lokomotif güç olan 1-4. sınıflarda sınıf öğretmenleri, 5-8. sınıflarda sosyal bilgiler öğretmenleri ve son olarak 9-12. sınıflarda ise tarih öğretmenleridir. Öğretmenlerin söz konusu becerileri içselleştirip öğrencilere ilgilerini çekebilecek araç-gereçlerle aktarabilmesindeki başarı düzeyi, hedeflenen beceri ve kazanımlardan beklenen dönütlerin alınmasını sağlayacaktır. Türkiye’deki öğretim programlarının içeriğine, çeşitli kademelerde öğrenim gören öğrencilerde gelişen tarih bilincine ve öğretmenlerin becerilerin aktarımındaki vaziyetine bakıldığında söz konusu becerilerin yeterince karşılık bulduğu sonucuna ulaşılmaktadır.