CRYPTO COIN FRAUD COMMITTED THROUGH INFORMATION SYSTEMS


Aşkın U.

Uluslararası Dijital Çağda Hukuk Sempozyumu, İzmir, Turkey, 15 - 16 December 2022, pp.72-77

  • Publication Type: Conference Paper / Summary Text
  • City: İzmir
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.72-77
  • Inonu University Affiliated: Yes

Abstract

Dolandırıcılık suçu, hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına yarar sağlanmasıdır. Bu suçun konusunu haklar, alacaklar, taşınır ve taşınmaz mallar oluşturur. Esas olan hileli hareketler ile elde edilen yararın malvarlığına ilişkin olmasıdır. Bu itibarla malvarlığına ilişkin olan fiziki varlığı olmayan değerlerin de dolandırıcılık suçunun konusu olması mümkündür.

Kripto para, şifreli yöntemler ile güvenli işlem yapmaya olanak sağlayan dijital değerlere sahip para birimidir. Bunlar herhangi bir devlete veya merkezi birime bağlı değildir. Kripto paraların birçok çeşidi olmakla birlikte, ilki ve en bilineni “bitcoin” dir. Bunun haricinde altcoin olarak adlandırılan pek çok kripto para birimi bulunmaktadır.

Kripto paralar, suç işlenmesinden elde edilebileceği gibi doğrudan suçun işlenmesinde mübadele aracı olarak da kullanılabilir. Özellikle kripto paraların transfer sürecindeki hesap bilgilerine ilişkin anonimlik ile failler kimliklerini gizleyebilmektedir. Bu durum sanal ortamda işlenmesi amaçlanan suçlarda paranın yerine kripto paraların kullanımını yaygınlaştırmaktadır. Bu kapsamda kripto paralar ile hırsızlık, dolandırıcılık, uyuşturucu ve uyarıcı madde ticareti, silah ticareti, çocuk pornografisi, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin aklanması, vergi kaçakçılığı, terörizmin finansmanı gibi birçok suç işlenebilmektedir.

Kripto paraların kullanımının ve ticaretinin yoğunlaşması ile ekonomik değerinin artması sonucunda, bu alandaki dolandırıcılık faaliyetleri giderek artmaktadır. Bilişim sistemleri alanında yetkin olmayan kullanıcıların kripto varlıkları çeşitli dolandırıcılık faaliyetleriyle ele geçirilebilmektedir. Kripto para dolandırıcılığı yöntemlerinden en sık gerçekleştirilenleri sosyal mühendislik, zararlı yazılım, phishing (oltalama) saldırıları, verilerin ele geçirilmesi, saadet zincirleri (ponzi schemes), ICO (Inıtıal Coın Offerıng) yoluyla yapılan dolandırıcılık eylemleri, dolandırıcılık amacıyla kurulan kripto para borsaları ve bulut madenciliği (cloud mining) sayılabilir.

Kripto para dolandırıcılığının işlenmesinde bilişim sistemleri araç olarak kullanılmaktadır. Bu sistemler üzerinden başkasına ait kripto para varlıkları hileli hareketler ile ele geçirilerek yarar sağlanmaktadır. Bu tür fiiller hem 5237 sayılı TCK m. 158/1-f’deki bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılmasına ilişkin dolandırıcılık suçunun nitelikli halini hem de bilişim sistemleri aracılığıyla haksız yarar sağlama suçunu oluşturur (TCK 244/4). Ancak bilişim sistemleri aracılığıyla haksız yarar sağlama suçunun oluşabilmesi TCK m. 244/4 uyarınca gerçekleştirilen fiillerin başka bir suç oluşturmaması gerekmektedir. Dolayısıyla kripto para dolandırıcılığına ilişkin fiillerde asli norm niteliğindeki TCK m. 158/1-f hükmü tatbik edilmelidir. 

Çalışmamızda öncelikli olarak en sık görülen kripto para dolandırıcılığına ilişkin fiiller uygulama ve yargı kararlarından hareketle açıklanacaktır. Bununla birlikte cezai sorumluluğun tespiti ve bu tür fiillerin önlenmesine ilişkin çözüm önerileri sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler: Bilişim sistemleri, dolandırıcılık, suç, hileli hareketler, kripto para