Türkiye’nin yaklaşık iki asırlık, eğitimde çağı yakalamak serüveninin son halkası olan Millî Eğitim Bakanlığı (MEB)’in Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli (TYMM) olarak görülebilir. Buna yönelik olarak MEB’in iki yılı aşan çalışmaları, zamanla yaşanan değişim ve dönüşümler dolayısıyla, biri 2023 ve diğeri de 2024 sürümü olmak üzere ikili düzlemde ele alınabilir. Bunlardan resmi olarak kamuoyuna açıklanan ve 2024-2025 Eğitim-Öğretim yılında pilot olarak uygulanacak olan ikinci sürüm olan TYMM, felsefe, vizyon, programlar ve ekleriyle Türk Eğitim Sisteminin yeni bir evreye girişi olarak değerlendirilebilir. Zira TYMM, Osmanlı'dan bu yana Batı'dan alınan modellerle şekillenme alışkanlığı ve kolaycılığına son vermiş gibi görünmektedir. Nitekim TYMM bünyesinde yer alan öğretim programları, evrensel yeterlikler (K-12 beceri çerçevesi) ve değerler ile millî birikimin harmanlanması mahiyetindedir. TYMM, içeriği ve boyutları gibi kapsam ve felsefi referansları itibarıyla, literatürdeki hiçbir kalıba tam oturmayan konumuyla, eğitimde yerli bir felsefi arayış ve bu arayışın ruh üflediği yeni bir Türk aydınlanmasının ayak sesleri de sayılabilir. Bu çerçevede çalışmanın amacı, MEB’in (2023, 2024) dokümanları ile literatür taramasına dayalı olarak, Türkiye’de 2024-2025 Eğitim ve Öğretim Yılında pilot uygulamasına başlanacak olan TYMM’yi, program geliştirme ve felsefi düzlemde analiz etmektir. Bu amaç doğrultusunda: TYMM’nin genel özellikleri, bünyesinde yer alan öğretim programlarının geliştirilme seyri ve felsefi görünümü ve konumu nasıldır? sorularına cevap aranmıştır. Yöntem olarak nitel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre TYMM felsefi duruşu; içinde birçok millî ve yerli umdeler barındıran, “felsefi bir dünya karması” mahiyetinde olup, “holistik” bir konuma işaret etmektedir, denilebilir. Modelde, çoğu TES için ilklerden olan, “kâmil insan” “beden, zihin, kalp ve ruh bütünlüğü”, “erdem-değer-eylem” gibi medeniyet köklerimize dayalı kavramlara bakarak, modelin holistik konumu; mazisini hatırlayarak, çağa damgasını vurmaya hazır, yetkin ve hevesli bir ruh halinin tezahürü olarak görülebilir.
The latest chapter in Turkey's nearly two-century-long journey to keep pace with educational advancements can be seen in the Ministry of National Education (MEB)'s "Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli" (TYMM). MEB's efforts, spanning over two years, have led to two versions of this model due to the changes and transformations over time, one from 2023 and another from 2024. The second version, officially announced to the public and set to be piloted in the 2024-2025 academic year, represents a new phase for the Turkish Education System with its philosophy, vision, programs, and appendices. TYMM seems to have ended the habit and ease of shaping the system with models borrowed from the West since the Ottoman era. Indeed, the teaching programs within TYMM are a synthesis of universal competencies (K-12 skill framework) and values with national heritage. TYMM, in terms of its content, dimensions, scope, and philosophical references, occupies a unique position that does not fully fit into any existing framework in the literature, and it could be considered the early signs of a new Turkish enlightenment infused with a local philosophical search. Within this context, the aim of this study is to analyze the TYMM, which will be piloted in the 2024-2025 academic year in Turkey, based on the MEB documents from 2023 and 2024 and a literature review, from the perspectives of program development and philosophical framework. In line with this objective, the questions of what are the general features of TYMM, how the teaching programs within it have evolved, and what is its philosophical outlook and position, have been addressed. The study employed a qualitative research method, specifically the survey method. According to the findings of the study, TYMM’s philosophical stance can be described as a "philosophical world blend," encompassing many national and local principles, indicating a "holistic" position. By looking at the concepts based on our civilizational roots, such as “perfect human,” “unity of body, mind, heart, and soul,” and “virtue-value-action,” which are among the firsts for most of the Turkish Education System, the holistic position of the model can be seen as a manifestation of a competent and eager spirit ready to leave its mark on the era by recalling its past.
