Fertilizasyon

Vardı N.

Yardımcı Üreme Teknikleri, Prof. Dr. Önder Çelik, Editör, Nobel Tıp Kitapevi, Adana, ss.71-83, 2011

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2011
  • Yayınevi: Nobel Tıp Kitapevi
  • Basıldığı Şehir: Adana
  • Sayfa Sayıları: ss.71-83
  • Editörler: Prof. Dr. Önder Çelik, Editör
  • İnönü Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Tek bir olaydan çok birbirini takip eden kompleks bir süreci ifade eder. Bu süreç, spermin korono radiata hücrelerine penetre olmasıyla başlar, spermin oosit membranından geçtikten sonra maternal ve paternal kromozomların birbirine karışmasıyla sona erer (Kay elder, B Carslon). Fertilizasyonun gerçekleşmesi için dişi genital sistemde gelişen oosit ile erkek genital sistemden gelen spermin ortak bir alana taşınması gerekir. Gametlerin taşınması; ampulla tuba uterinada yumurta ve spermin birbirleriyle karşılaşmasına kadar geçen olaylarını kapsar.

Oosit Taşınması

Oosit taşınması, oositin ovaryum yüzeyinden yakalanmasını takiben ve ampulla tuba uterinaya ulaştırılmasıdır(D Hardy). Ovulasyon sırasında, tuba uterinanın fimbriyaları ovaryuma yaklaşarak ritmik olarak ovaryum yüzeyini süpürmeye başlar. İnfundibulum ağzından ovaryum yüzeyine doğru dallanarak saçak şeklinde uzanan fimbriyaların  bu ileri- geri hareketi ve silyalar tarafından oluşturulan akımla oosit etrafındaki kumulus hücreleri ile birlikte tuba uterinaya alınır (Moore, B CArslon).  Tavşandaki deneysel çalışmalar, oositi kuşatan hücresel yapının oositin tutulma ve taşınma süreçlerini  kolaylaştırdığını göstermiştir. Oositin yakalanmasında, fimbriyadaki sillerin yüzeyi ile kumulus hücreleri arasında etkileşimi sağlayan moleküller de rol oynar (D HARDY, B CARSLON). Fimbriyaların ovulasyon öncesi neuroaminidaz ile muamele edilmesi, sillerin yüzeyinde bulanan adeziv molekülleri ayırdığından, oositin fimbriyalar tarafından yakalanmasını engellemiştir. (Mahi- Brown CA and Yamagimachi R . Parameters influencing ovum pickup by oviductal fimbria in the golden hamster. 1983 Gamete Res. 8,1-10.). Kumulus hücreleri oositin yakalanmasında önemli olmasına rağmen, kanguru gibi keseli hayvanlarda ovulasyonda atılan oosit etrafında kumulus hücreleri bulunmaz (Bedford JM. What marsupial gametes disclose about gamete function in eutherian mammals. 1996 Reprod Fertil Dev. 8; 569-580). Yine hamsterlerde hyaluronidaz ile kumulus hücrelerinin uzaklaştırılması da oositin yakalanmasını engellememiştir. (Mahi- Brown CA and Yamagimachi, 1983). Mevcut çalışmalar, kumulus hücrelerinin oositin yakalanmasındaki rolleri ile ilgili olarak kesin bir sonuç vermemektedir.

Ampulla tuba uterinanın çapı, ovulasyonla atılan yapının büyüklüğüne göre türler arasında farklılıklar göstermektedir(Bedford JM, 1996) . İnsanda oosit etrafında hyaluronik asit ve diğer matriks bileşenlerinin su alıp şişmesiyle genişlemiş kumulus ooforus bulunduğu için, ampulla geniştir. Kanguruda oosit etrafında kumulus bulunmadığından ampulla dardır (Bred  WG. How does sperm meet egg- in marsupial. 1994 Reprod Fertil Dev. 6; 485-506)