Akademik Veri Yönetim Sistemi
5. INTERNATIONAL ÜSKÜDAR SCIENTIFIC RESEARCH CONGRESS, İstanbul, Türkiye, 22 Kasım - 23 Aralık 2025, ss.327-332, (Tam Metin Bildiri)
Lokavt, işyerinde faaliyetin tamamen durmasına sebep olacak düzeyde işveren sendikası yahut işveren/işveren vekili tarafından verilen karara uygun şekilde işçilerin işyerinden tamamıyla uzaklaştırılması olarak tanımlanabilir. Lokavt, toplu iş uyuşmazlıklarında işçi sendikasının aldığı grev kararına karşı olarak işveren tarafının başvurduğu bir savunma mekanizmasıdır ve lokavt, işverenler tarafından da işçi eylemlerine karşı başvurulan kollektif bir baskı aracı olarak karşımıza çıkmaktadır. Lokavt, hem 1982 Anayasası hem de 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nda güvence altına alınan temel bir haktır. Bu hak, Anayasa’nın “Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler” bölümünün 54.maddesinde düzenlenmiştir. Anayasa’da lokavt, grev ile birlikte 54. maddede ifade edilerek işverenlerin lokavta gidebileceği belirtilmiş ancak bir tanım yapılmamıştır. Anayasada yer alan işverenin lokavta başvurmasının usul ve şartları ile kapsam ve istisnalarının kanunla düzenleneceği ifade edilmiştir. 6356 sayılı Kanun’un 59.maddesinde lokavt hususu düzenlenmiştir. Bu maddeye göre lokavt, İşyerinde faaliyetin tamamen durmasına neden olacak tarzda, işveren veya işveren vekili tarafından kendi kararıyla veya bir kuruluşun verdiği karara uyarak, işçilerin topluca işten uzaklaştırılmasıdır. Yine aynı maddenin 2. fıkrasında kanuni lokavtın da tanımı yapılmıştır. Öyle ki Kanun, toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması ve işçi sendikası tarafından grev kararı alınması hâlinde bu Kanun hükümlerine uygun olarak yapılan lokavtı kanuni olarak nitelendirmiştir. Bu çalışmanın temel amacı Türk iş hukuku sisteminde kanuni lokavtın hukuki sonuçları incelemek ve isabetli olmayan yönlerini ortaya koymaktır.
A lockout can be defined as the complete exclusion of workers from the workplace, carried out in accordance with a decision made by an employers’ association or by the employer/employer’s representative, resulting in the total cessation of work activities at the workplace. A lockout serves as a defensive mechanism employed by the employer’s side in response to a strike decision taken by a workers’ union during a collective labour dispute. It 328 also functions as a collective pressure tool used by employers against workers’ actions. Lockouts are recognized as a fundamental right under both the 1982 Constitution of the Republic of Türkiye and Law No. 6356 on Trade Unions and Collective Bargaining Agreements. This right is enshrined in Article 54 of the Constitution, located under the section titled “Social and Economic Rights and Duties.” Although the Constitution mentions the lockout alongside the strike in Article 54—acknowledging the employer’s right to resort to a lockout—it does not provide a definition. Instead, the Constitution stipulates that the procedures, conditions, scope, and exceptions of the employer’s right to declare a lockout shall be regulated by law. The issue of lockouts is addressed in Article 59 of Law No. 6356, which defines a lockout as the collective exclusion of workers from work, resulting in a complete cessation of activities at the workplace, carried out by the employer or employer’s representative either on their own initiative or in accordance with a decision of an employers’ organization. Furthermore, paragraph 2 of the same article provides the definition of a lawful lockout. According to the law, a lockout conducted in compliance with the provisions of this Act during the negotiation of a collective labour agreement—where a dispute has arisen and a strike decision has been taken by a workers’ union—is considered a lawful lockout. The primary aim of this study is to examine the legal consequences of a lawful lockout within the Turkish labour law system and to identify its inconsistent or problematic aspects.