İdealkent, cilt.16, sa.43, ss.544-568, 2024 (Hakemli Dergi)
Türkiye’de küreselleşme hareketleri ve neoliberal politikaların etkisi ile kentlerin politik, ekonomik ve kültürel anlamda merkezileşmesi, kentsel ve kırsal alan arasında güç dengesizliğini ve eşitsizliği beslemektedir. Dolayısıyla Türkiye’de kırsal alan çalışmalılarında daha çok eşitsizliklerin giderilmesi ya da hafifletilmesine yönelik çaba harcanmaktadır. Bu çalışmanın odağında eşitsizliklere çözüm üretmek değil, kent karşısında kırsalın eşitsiz konuma indirilmesinin yani marjinal olarak algılanmasının altında yatan nedenleri anlama çabası yatmaktadır. Kırsal alanın algılanma biçiminin, alanın planlanmasında etkili olduğu yargısı ile yapılan bu çalışmada, kent ve kır arasında merkez-çevre teorisi kapsamında üretilen kırsal alana yönelik dışsal marjinallik algısı Malatya İli örneğinde planlama uzmanlarının görüşlerine dayanarak değerlendirilmektedir. İlin planlamasından sorumlu uzmanlarla yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilen temalar kırsal ve kentsel alanın birlikte planlanamamasının zorluklarını ortaya koyarken, planlamada düzeyler ve ölçekler arası bilgi akışının uzmanların marjinallik algısını beslediği tespit edilmiştir. Özellikle politik boyutta hâkim olan kentsel değerlerin aşkınlaştırılmasına yönelik söylemler dışsal marjinallik kapsamının genişlemesine ve kırsal alanda eşitsizliğin artmasına neden olmaktadır. Eşitsizliğin artması ile birlikte kırsal alanın kendine özgü üretim biçimleri ile karakterize olmayan bir biçimde yeniden üretim sürecine dâhil olarak, alana yönelik tanımsızlık aşılamaz bir aşamaya varmaktadır. Kırsal alana yönelik marjinallik tiplerinin ve faktörlerinin belirlenmesi kent-kır etkileşiminin bütünsel planlaması ve planlamada önceliklerin tespitinde önemli bir araç olarak kullanılmalıdır.
In Turkey, the centralization of cities due to globalization and neoliberal policies has led to inequality
between urban and rural areas. Therefore, in rural studies in Turkey, efforts are mostly made to
eliminate or mitigate inequalities. This study aims to understand the reasons for the unequal position
of the countryside compared to the city, rather than finding solutions to the inequalities. The perception of rural areas as marginal is evaluated based on interviews with planning experts in Malatya
Province. The themes identified from the semi-structured interviews with the experts responsible for
planning in the province revealed the challenges of not being able to integrate rural and urban areas
in the planning process. Additionally, it was found that the flow of information between different
levels and scales in planning contributed to the perception of marginalization among the experts
perception of marginalization among the experts. The study reveals that not planning rural and urban areas together creates difficulties, and the flow of information in planning contributes to the
perception of marginality. Political discourses emphasizing urban values contribute to the expansion
of marginality and increased inequality in rural areas. Understanding the types and factors of marginality in rural areas is crucial for holistic urban-rural planning and setting planning priorities.