Akademik Veri Yönetim Sistemi
Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, sa.16, ss.73-98, 2018 (Hakemli Dergi)
Mizah çekiciliği, mizahi öğeler kullanılarak insanların dikkatini çekmek ve belli bir fikir üzerine insanları ikna etmek amacıyla kullanılan iletişim tekniğidir. Propaganda disiplini içerisinde mizah çekiciliği kavramının önemli bir yeri bulunmaktadır. Özellikle 2. Dünya Savaşı'nda Nazi propagandası halkın dikkatini çekmek ve belli fikirleri empoze etmek için mizah çekiciliği kavramından yoğun olarak yararlanmıştır. Bu çalışmada Naziler tarafından mizah çekiciliği bağlamında propaganda amaçlı en sık kullanılan "Lustige Blätter" isimli Alman mizah dergisinin 2. Dünya Savaşı'nda mizah çekiciliği bağlamında nasıl ve ne yönde kullanıldığı ele alınmıştır. Bu amaçla, çalışmada Calvin College Araştırma Birimi tarafından tespit edilen Lustige Blätter'in en etkili 30 kapak resmi içerisinden, amaçlı örneklem metodu kullanılarak seçilen 10 kapak görseli (Dünya, Yıkım, Churchill, Kral, Roosevelt, İngiltere, Ahtapot, Yahudi, Sovyetler, V1Füzesi) Fransız Dil Bilimci Roland Barthes'ın düzanlam (dénotation) ve yananlam (connotation) boyutunda nitel araştırma yöntemleri içerisinde yer alan göstergebilimsel analiz yöntemi ile incelenmiştir. Çalışma kapsamında elde edilen bulgular ışığında, Nazi propagandasının mizah çekiciliği bağlamında Alman halkını; Müttefiklerin Yahudilerce yönlendirildiği ve Müttefiklerin Yahudilerin çıkarlarına hizmet ettiği yönünde ikna etmeye çalıştığı ortaya çıkarılmıştır.
Humor appeal is a communication technique used to atract people’s attention by using humorous items and to persuade people on a certain idea. Humor appeal has an important place in the propaganda discipline. Especially in the Second World War, the Nazi propaganda benefited from the concept of humor to attract public attention and to impose certain ideas. In this study, it was discussed how and in what way the German humor magazine “Lustige Blätter” was used in the context of humor in World War II. For this purpose, 10 cover images (World, Demolition, Churchill, King, Roosevelt, England, Octopus, Jewish, Soviet, V1Fuze) selected from the 30 most effective cover images of Lustige Blätter by the Calvin College Research Unit, were studied by the semiotics methodology in the qualitative research methods. They were analyzed in the context of the French Linguistic Scientist Roland Barthes’ dénotation ve connotation dimension. In the light of the study, it was found that Lustige Blätter showed that the Allies were guided by the Jews and that the Allies served the interests of the Jews in the context of humor appeal of Nazi propaganda.