Molla Sadra Felsefesinde Cehennemin Mahiyeti ve Teodise Problemi


Onay H., Aktaş S.

FARABİ FELSEFE VE DİN BİLİMLERİ DERGİSİ, cilt.5, ss.69-89, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

Molla Sadra, farklı boyutlarda üç alemin varlığından ve her alemin kendine ait cehennemi bulunduğundan bahseder. Dolayısıyla cehennem de varlık alemi gibi üç aşamaya sahiptir. Dünya ve ahiretin bir bütün olması sebebiyle ona göre ahiretteki azaplar da dünyada yapılan kötülüklerin farklı bir tezahürü (yansıması) dür. Cehenneme açılan kapılar insanın iç dünyasından açılır ve bu kapılar insanı, eylemlerinin sonuçlarına göre bazen Cennete bazen de Cehenneme götürür. Zira öbür dünyadaki acılar bu dünyadaki eylemlerin birebir karşılığıdır. Çünkü fiil ile fail arasında farklılık değil, benzerlik ve uyum vardır. Bu sebeple cehennem ontolojik olarak kötü değildir, orası insanı yetkinliğe ulaştıran, ruhundaki hastalıkları iyileştiren ve fıtratını temizleyerek cennete girmesini sağlayan diyarın adıdır.