Çocuklarda Sosyal Gelişim: Akran İlişkileri ve Arkadaşlık


Öztürk N.

Okullarda Güncel Ruh Sağlığı Sorunları, Nilgün Öztürk,Ezgi Sumbas, Editör, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, ss.131-165, 2025

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Diğer
  • Basım Tarihi: 2025
  • Yayınevi: Nobel Yayın Dağıtım
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.131-165
  • Editörler: Nilgün Öztürk,Ezgi Sumbas, Editör
  • İnönü Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sosyal gelişim, bireyin doğumdan itibaren çevresiyle kurduğu etkileşimlerle şekillenen dinamik bir süreçtir. Bu süreçte aile, akranlar, arkadaşlar önemli bir rol oynasa da, okul bireyin sosyal gelişiminde merkezi bir konuma sahiptir.  Okul, sadece akademik öğrenmelerin gerçekleştiği bir ortam değil aynı zamanda bireyin topluma uyum sağlamasını ve sosyal ilişkiler geliştirmesini destekleyen bir ortamdır. Sosyal gelişimi destekleyen bir okul ortamı, öğrencilerin kendilerini ifade etmelerini, aidiyet duygusu kazanmalarını ve topluma uyum sağlamalarını kolaylaştırır (Eccles ve Roeser, 2011). Bu bağlamada okul ortamı, öğrencilerin akranlarıyla sürekli etkileşimde bulunduğu ve sosyal becerilerini geliştirdiği en önemli alanlardan biri olarak çocuklara sosyal ilişkilerini geliştirebilecekleri çeşitli fırsatlar sunar (Beyazkürk ve ark, 2007). 

 Bu bölümde öncelikle gelişim dönemlerine göre sosyal gelişim açıklanmaktadır. Çocukların sosyal gelişimlerini geliştiren ve düzenleyen davranışlar bebeklik, erken çocukluk, orta çocukluk, erken ergenlik ve geç ergenlik dönemlerinin özellikleri dikkate alınarak açıklanmıştır. Amacım her gelişim döneminde sosyal gelişimde yaşanan değişimleri ve akran ilişkileri ve arkadaşlıkların çocukların yaşamındaki değerini fark ettirmektir. Ayrıca arkadaşlık ilişkilerinin devam etmesini etkileyen arkadaşlık niteliği ile arkadaşlık niteliğinin olumlu ve olumsuz bileşenleri, arkadaşlığın işlevleri ve arkadaşlığın fiziksel sağlık ve ruh sağlığı ile ilişkisine değinilmiştir. Son olarak okulun sosyal gelişimdeki rolünü vurgulayabilmek için çocukların sosyal gelişimini destekleme konusunda öğretmenlerin yapabilecekleri uygulamalara ve psikolojik danışmanların yararlanabilecekleri müdahalelerin bir kısmına değinilmiştir.