Akademik Veri Yönetim Sistemi
NEW ERA INTERNATIONAL JOURNAL OF INTERDISCIPLINARY SOCIAL RESEARCHES, cilt.10, ss.143-154, 2025 (Hakemli Dergi)
Freud'un,
meslektaşlarının ve ardıllarının teorileri 20. yüzyılın büyük bölümünde Batı
düşüncesi üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Psikanalitik kavramlar
edebiyat eleştirisinde yaygın olarak kullanılmış, gazetecilik ve “popüler
psikoloji” de günlük yaşamın bir parçası haline gelmiştir. Batı toplumundaki
neredeyse her eğitimli yetişkin en azından bir dereceye kadar bu kavramlara
aşinaydı. Ancak 20. yüzyılın sonlarına doğru psikanalitik modelin deneysel
olarak test edilmesinin zor olduğu ya da üzerinde yapılan deneysel testlerde
iyi sonuç vermediği anlaşıldı. 20. yüzyılın sonunda psikodinamik tedavi
yöntemlerinin yerini büyük ölçüde bilişsel-davranışçı ve farmakolojik teknikler
almış olsa da bir psikoterapi biçimi olarak psikanalizin ve psikanalitik
kavramların hala bazı taraftarları vardı (Wertheimer 2020:158). Sosyal analiz
ve sosyolojik teori açısından Freudçu fikirler, insan öznelliği ve kişiler
arası ilişkiler, cinsellik ve modern kültürün yanı sıra siyaset ve tarihteki
akıl ve akıl dışılığın karışımının sosyolojik kavramsallaştırılmasında büyük
rol oynamıştır. Bu bağlamda üç önemli sosyolojik gelişme olmuştur: birincisi,
Avrupa'da (özellikle Frankfurt sosyoloji okulunun çalışmalarında temsil
edildiği gibi) ve Kuzey Amerika'da (özellikle Talcott Parsons'ın yazılarında)
geliştirilen psikanaliz ve sosyolojinin birkaç erken ve etkili eklemlenmesi
olmuştur; ikincisi, sosyolojik tartışmalarda kullanıldığı şekliyle psikanalizin
yapısalcı ve postyapısalcı çeşitleri; ve son olarak, feminist ve postmodern sosyal
teori önemli ölçüde psikanaliz tarafından şekillendirilmiştir.
The theories of Freud, his colleagues and successors
had a significant impact on Western thought for much of the 20th century.
Psychoanalytic concepts were widely used in literary criticism and became part
of everyday life in journalism and “popular psychology”. Almost every educated
adult in Western society was familiar with these concepts, at least to some
extent. Towards the end of the 20th century, however, it became clear that the
psychoanalytic model was difficult to test empirically, or that it did not work
well in experimental tests. By the end of the 20th century, psychodynamic
treatment methods had largely been replaced by cognitive-behavioral and
pharmacological techniques, but psychoanalysis as a form of psychotherapy and
psychoanalytic concepts still had some adherents (Wertheimer 2020:158). In
terms of social analysis and sociological theory, Freudian ideas have played a
major role in the sociological conceptualization of human subjectivity and
interpersonal relations, sexuality and modern culture, as well as the mixture
of reason and irrationality in politics and history. There have been three
important sociological developments in this context: first, there have been
several early and influential articulations of psychoanalysis and sociology
developed in Europe (as represented especially in the work of the Frankfurt
school of sociology) and North America (especially in the writings of Talcott
Parsons); second, structuralist and poststructuralist variants of
psychoanalysis as it has been used in sociological debates; and finally,
feminist and postmodern social theory have been significantly shaped by
psychoanalysis.