Akademik Veri Yönetim Sistemi
5. INTERNATIONAL TRAKYA SCIENTIFIC RESEARCH CONGRESS, Edirne, Türkiye, 7 - 08 Aralık 2024, ss.555-562
İş hukukunun temelini oluşturan iş sözleşmesi, İş Kanunu’nda bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. Özel hukuk sözleşmesi olan iş sözleşmesi, iş görme ve ücret yükümlülüğünü içeren diğer sözleşmelerden (vekalet, eser sözleşmesi gibi) temel ayıran unsur bağımlılıktır. İş sözleşmesi sürekli borç ilişkisi doğuran bir sözleşmedir fakat bu ilişkinin sonsuza dek süreciği anlamı taşımayacaktır. Bu bağlamda bu sözleşme kendiliğinden, tarafların anlaşması, ölüm veya fesih ile sona erebilmektedir. Fesih, sözleşme taraflarından birinin tarafından açıklanan ve diğer tarafın kabulüne bağlı olmaksızın sözleşmeye sona erdirmeye yönelik irade beyanıdır. Bu bakımından fesih, bozucu yenilik doğuran bir haktır. İş sözleşmelerinde fesih genel olarak ikiye ayrılmaktadır. Bunlar bildirimli (süreli) fesih ve bildirimsiz (haklı nedenle) fesihtir. İki fesih türünün arasındaki fark, bildirimli fesihte, irade beyanının sözleşmenin karşı tarafına ulaşmasından itibaren belirli bir süre geçtikten sonra hüküm ve sonuç doğururken, bildirimsiz fesihte irade beyanının karşı tarafa ulaşmakla birlikte herhangi bir süre beklenmeksizin sözleşmeyi sona erdirmesidir. İş Kanunu’nun 18.maddesinde geçerli neden ile fesih hususunu düzenlemiştir. Düzenlemeye göre iş güvencesi kapsamında bulunan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. Burada iş güvencesinin amacı işverenin haksız feshine karşı işçiyi kanunen koruyarak işçinin işinin sürekliliğini sağlamaktır. Bu çalışmada Türk iş hukukunda iş sözleşmesinin geçerli neden ile feshin koşulları, uygulanması incelenecek ve hukuki sonuçları ele alınacaktır.
The employment contract, which forms the basis of labour law, is a contract that consists of one party (employee) undertaking to perform work dependently and the other party (employer) undertaking to pay wages. The main factor that distinguishes the employment contract, which is a private law contract, from other contracts that include the obligation to perform work and pay wages (such as proxy, work contract) is dependency. The employment contract is a contract that gives rise to a continuous debt relationship, but it does not mean that this relationship will last forever. In this context, this contract may be terminated automatically, by agreement of the parties, death or termination. Termination is a declaration of will announced by one of the parties to the contract and intended to terminate the contract without the acceptance of the other party. In this respect, termination is a right that gives rise to a reversible innovation. Termination in employment contracts is generally divided into two. These are termination with notice (term) and termination without notice (for just cause). The difference between the two types of termination is that in termination with notice, the declaration of will has effect and results after a certain period of time from the receipt of the other party to the contract, while in termination without notice, the declaration of will reaches the other party and terminates the contract without waiting for any period of time. Article 18 of the Labour Law regulates the termination with valid reason. According to the regulation, the employer who terminates the indefinite-term employment contract of the employee covered by employment security must be based on a valid reason arising from the competence or behaviour of the employee or the requirements of the enterprise, workplace or business. Here, the purpose of employment security is to ensure the continuity of the employee's job by protecting the employee against the unfair termination of the employer. In this study, the conditions of termination of the employment contract with valid reason in Turkish labour law, its application will be examined and its legal consequences will be discussed.