ŞEMSÜ’L-EİMME SERAHSÎ’NİN USÛLÜNDE BEYAN ANLAYIŞI


Creative Commons License

Duman A., Kılıçaslan M.

Hikmet Yurdu, cilt.11, sa.21, ss.95-111, 2018 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 11 Sayı: 21
  • Basım Tarihi: 2018
  • Dergi Adı: Hikmet Yurdu
  • Sayfa Sayıları: ss.95-111
  • İnönü Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Beyan kavramı daima usûlcülerin gündeminde olan bir kavramdır. Bilhassa mücmelin açıklanmasında beyan öne çıkan temel kavram olmaktadır. Bu-na mukabil sadece mücmelde değil, âmm lafızların tahsisinde, kinâî lafızların iza-hında, istisna, şart, iktiza gibi durumlarda gelen açıklamalar beyan kapsamı içeri-sine girmiştir. Biz bu çalışmamızda bu önemli kavramın, genel manada usûldeki yerini gösterdikten sonra, Hanefi usûlcülerinden Şemsü’l-Eimme es-Serahsî’ye gö-re ne ifade ettiğini tespit etmeye çalıştık. İstikra yöntemini kullanarak Serahsî’nin usûlünde beyan kavramıyla ilgili açıklamalarını derledik ve daha sonra bunları tahlile tabi tutarak yazarın anlayışını ortaya koymaya gayret ettik. Kimi zaman Se-rahsî’nin çağdaşı olan alimlerden (mesela Pezdevî) de istifade ederek, Serahsî’nin beyan kavramı konusunda farklı olabilecek değerlendirmeyi yakalamayı hedefle-dik. Sonuç itibariyle nesh gibi bazı konularda Serahsî’nin farklı yaklaşımlarını tes-pit etme imkanını yakalamış olduk.