Türküler genel olarak Türk insanın yaşam biçimini, sosyo- kültürel özelliklerini, tarihsel süreç içerisinde yaşadıklarını, dini inanışlarını, gelenek ve göreneklerini yansıtan kültürel ögelerden biridir. Ayrıca türküler toplumun yaşadığı olaylar karşısındaki tepkilerini, duygularını yansıtan sözlü edebiyat ürünüdür. Bu yüzden Türküler hem halkın sosyal hayatını hem de müziğini ve şiirini ilgilendirdiğinden halk bilimi incelemelerinde önemli bir yer tutar. Türk tarihinin önemli şehirlerinden biri olan Selanik yöresinde de Türk folkloru günümüze kadar yaşatılmıştır. Bu folklor içerisinde yer alan türkülerin önemi oldukça fazladır. Türk dilinin söz varlığı edebi eserler, şiirler, tarihi metinler gibi yapıtların yanı sıra şifahi kültüre at olan türkülerden hareketle de ortaya konulmaktadır. Şimdiye kadar Selanik ile ilgili çalışmalar yapılmış fakat türkülerde söz varlığına dair bir çalışma yapılmamıştır. Bu eksiklikten yola çıkılarak yapılan bu araştırmada Selanik türkülerindeki söz varlığını ve kültürel motifleri tespit edebilmek amaçlanmıştır. Çalışmada betimsel yöntem kullanılmıştır. Bu kapsamda Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) kaynaklarından ulaşılan Selanik yöresine ait yirmi altı türkü doküman incelemesi yapılarak incelenmiştir. İncelenen Selanik türküleri konuları bakımından bir tasnife tabi tutulmuş ve yapılan tasnife uygun düşen türkü örnekleri verilmiştir. Ayrıca türkülerde kültürel motiflere yörenin yer şekilleri ve dış mekân unsurları, iklim, hayvanlar, bitkiler, dinî ögeler, renkler, kadın ve erkek adları, akraba, giyim eşyaları ve takılar, kullanılan eşyalar, yiyecek ve içecek ve organ isimlerinin kullanıldığı görülmektedir. Araştırmanın sonucunda Selanik yöresi türkülerinde yer alan söz varlığının yöreye ait kültürel dokuyla yakından ilişkili olduğu saptanmıştır. Bu türkülerin okulların farklı kademelerinde kültür aktarımı amacıyla kullanılması faydalı olacaktır. Selanik türküleri hakkında özellikle muhteva, ses, kelime ve cümle incelemesi açısından yapılan çok fazla çalışmanın ve yazılı kaynağın olmaması çalışmanın sınırlı kalmasına sebebiyet vermiştir.
Folk songs are one of the cultural elements that reflect the life style of Turkish people, their socio-cultural characteristics, their experiences in the historical process, their religious beliefs, traditions and customs. In addition, folk songs are products of oral literature that reflect the reactions and feelings of the society against the events experienced. Therefore, folk songs have an important place in folklore studies since they concern both the social life of the people, their music and poetry. Turkish folklore has been kept alive in Thessaloniki region, which is one of the important cities of Turkish history. The importance of folk songs in this folklore is quite high. Vocabulary of the Turkish language is revealed with reference to works such as literary works, poems, historical texts, as well as folk songs that belong to oral culture. Until now, studies on Thessaloniki have been made, but no study has been done on the vocabulary in folk songs. Based on this shortcoming, in this research, it is aimed to determine the vocabulary and cultural motifs in Selanik folk songs. Descriptive method was used in the study. In this context, twenty-six folk songs belonging to Thessaloniki region, which were reached from the sources of the Turkish Radio and Television Corporation (TRT), were examined by document analysis. The analyzed Selanik folk songs have been classified in terms of their subjects and examples of folk songs that are suitable for the classification have been given. In addition, it is seen that cultural motifs of the region, landforms and outdoor elements, climate, animals, plants, religious elements, colors, names of women and men, relatives, clothing and jewelry, used items, food and beverage and organ names are used in folk songs. As a result of the research, it was determined that the vocabulary in the folk songs of Selanik region is closely related to the cultural texture of the region. It would be beneficial to use these folk songs for cultural transfer at different levels of schools. The lack of many studies and written sources about Selanik folk songs, especially in terms of content, sound, word and sentence analysis, has caused the study to be limited.
