İmar Kirliliğine Neden Olma Suçuna İlişkin Uygulamadaki Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Uluslararası Afet, Çevre ve Hukuk Kongresi , Malatya, Türkiye, 10 - 12 Ekim 2024, ss.246-248

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Basıldığı Şehir: Malatya
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.246-248
İnönü Üniversitesi Adresli: Evet

İmar kirliliğine neden olma suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun ikinci kitabının ‘Topluma Karşı Suçlar’ başlıklı üçüncü kısmında yer alan ‘Çevreye Karşı Suçlar’ başlıklı ikinci bölümündeki 184’üncü maddesinde düzenlenmektedir. Bu suç, imar mevzuatında belirlenen usul ve koşullara aykırı olarak inşa faaliyetinde bulunulmasıyla oluşmaktadır. Nitekim maddenin birinci fıkrasında, yapı ruhsatiyesi alınmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapılması veya yaptırılması cezalandırılmaktadır. İkinci fıkrada yapı ruhsatiyesi olmadan başlatılan inşaatlar dolayısıyla kurulan şantiyelere elektrik, su veya telefon bağlantısı yapılmasına müsaade edilmesi tecziye edilmektedir. Üçüncü fıkrada yapı kullanma izni alınmamış binalarda herhangi bir sınai faaliyetin icrasına müsaade edilmesi cezalandırılmaktadır.

Yapı kullanma izni alınmamış binalarda herhangi bir sınai faaliyetin icrasına müsaade edilmesi fiili haricindeki, diğer fiillerin gerçekleştirilmesi yalnızca belediye sınırları içinde veya özel imar rejimine tabi yerler ile sınırlıdır. Bu sınırlama, sınai ürünlerin üretildiği tesisler açısından geçerli değildir. Bu itibarla belediye sınırları dışındaki alanlarda sınai ürünlerin üretildiği tesisler, imar kirliliğine neden olma suçu kapsamındadır.

İmar kirliliğine neden olma suçuna ilişkin etkin pişmanlık düzenlemesi, TCK m. 184/5’te yer almaktadır. Buna göre, kişinin, ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak yaptığı veya yaptırdığı binayı imar planına ve ruhsatına uygun hale getirmesi halinde, bir ve ikinci fıkra hükümleri gereğince kamu davası açılmaz, açılmış olan kamu davası düşer, mahkûm olunan ceza bütün sonuçlarıyla ortadan kalkar. Bu etkin pişmanlık düzenlemesi yalnızca yapı ruhsatiyesi alınmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapılması veya yaptırılması ile yapı ruhsatiyesi olmadan başlatılan inşaatlar dolayısıyla kurulan şantiyelere elektrik, su veya telefon bağlantısı yapılmasına müsaade edilmesi fiillerine ilişkindir.

Uygulamada imar kirliliğine neden olma suçuna ilişkin yürütülen soruşturma ve kovuşturmalarda bazı sorunların olduğu fark edilmektedir. Özellikle suçun konusunun belirlenmesine, etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasına ve benzer suçlar ile arasındaki ayrımın yapılmasına ilişkin meseleler dikkat çekmektedir. Çalışmamızda Yargıtay kararları kapsamında İmar Kirliliğine Neden Olma suçuna ilişkin uygulamada belirlenen sorunlar tespit edilerek, çeşitli çözüm önerileri getirilmeye çalışılacaktır.

The crime of causing zoning pollution is regulated in Article 184 in the second section titled 'Crimes Against the Environment' in the third part titled 'Crimes Against Society' of the second book of the Turkish Criminal Code No. 5237. This offense is committed by carrying out construction activities in violation of the procedures and conditions determined in the zoning legislation. As a matter of fact, in the first paragraph of the article, the construction or construction of a building without a building license or in violation of the license is punished. In the second paragraph, allowing electricity, water or telephone connection to the construction sites established due to the constructions started without a building permit is punished. The third paragraph penalizes allowing any industrial activity to be carried out in buildings for which a certificate of occupancy has not been obtained.

Except for the act of permitting the performance of any industrial activity in buildings for which a certificate of occupancy has not been obtained, the performance of other acts is limited to places within municipal boundaries or subject to a special zoning regime. This limitation does not apply to facilities where industrial products are produced. In this respect, facilities where industrial products are produced in areas outside the municipal boundaries are within the scope of the offense of causing zoning pollution.

Article 184/5 of the TPC regulates effective remorse for the offense of causing zoning pollution. Accordingly, in the event that the person makes the building that he/she built or had built without a license or in violation of the license in accordance with the zoning plan and license, the public case shall not be opened in accordance with the provisions of paragraphs one and two, the public case that has been opened shall be dismissed, and the convicted punishment shall be eliminated with all its consequences. This effective remorse regulation is only related to the acts of constructing or having constructed a building without a building permit or in violation of the building permit, and allowing electricity, water or telephone connection to the construction sites established due to the constructions started without a building permit.

In practice, it is noticed that there are some problems in the investigations and prosecutions carried out regarding the crime of causing zoning pollution. In particular, the issues regarding the determination of the subject matter of the crime, the application of the effective remorse provisions and the distinction between similar crimes attract attention. In our study, within the scope of the decisions of the Court of Cassation, the problems identified in practice regarding the crime of causing zoning pollution will be identified and various solutions will be tried to be proposed.