Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Sanat ve Estetik Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 12 - 13 Ekim 2024, ss.42-43, (Özet Bildiri)
Anadolu Selçuklu döneminin eşsiz eserlerinden olan Kubad Abad sarayındaki çini
süslemeler Türk İslam sanatının en önemli örneklerinden biri olup, hem estetik hem de
sembolik açıdan zengin bir anlam dünyasına sahiptir. Bu eşsiz çinilerdeki figüratif
betimlemeler arasında, özellikle "kutsalın bekçileri" olarak nitelendirilen hayvan ve mitolojik
yaratık figürleri dikkat çeker. Bu çini figürleri sadece dekoratif unsurlar olmakla kalmaz, aynı
zamanda dini ve kozmolojik anlamlar taşır. Anadolu Selçuklu ihtişamlı sarayı Kubad Abad
çinilerinde sıkça rastlanan kartallar, aslanlar, ejderhalar ve çift başlı yaratıklar gibi motifler,
Selçuklu dünyasında güç, koruyuculuk ve kutsallığın sembolleri olarak yorumlanmıştır.
Örneğin, çift başlı kartal figürü, hem dünyevi hem de manevi otoritenin temsilcisi olarak kabul
edilmiş, sarayın koruyucusu olarak düşünülmüştür. Bu figürler, sadece hükümdarın gücünü ve
meşruiyetini sembolize etmekle kalmaz, aynı zamanda sarayın ve içerisindeki kutsal alanların
metafizik koruyucuları olarak görülür. Koruyucu varlıklar, sadece hayvan figürleri ile sınırlı
değildir. Çinilerde yer alan stilize bitkisel motifler ve geometrik desenler de kozmolojik bir
düzenin ve Tanrı'nın yaratıcı gücünün yansımaları olarak yorumlanabilir. Bu unsurlar, sarayın
mimari yapısıyla birleşerek, ziyaretçilere ve yaşayanlara korunaklı, kutsal bir alanın varlığını
hissettirmiştir. Sonuç olarak, Kubad Abad çini süslemelerinde kutsalın bekçileri, Selçuklu
sanatının derin sembolizmi ve inanç sistemini yansıtan önemli öğelerdir. Bu figürler, hem sarayı
koruyan hem de kutsal bir düzeni temsil eden semboller olarak, dönemin sanatı ve
mimarisindeki derin anlam katmanlarını ortaya koyar
Anahtar Kelimeler: Selçuklu, Çini, Seramik, Sembol