Akademik Veri Yönetim Sistemi
1. Uluslararası Türkiye Muhasebe ve Finans Tarihi Kongresi, Malatya, Türkiye, 10 - 12 Ekim 2019, cilt.1, ss.235-241
Özet
Türkiye finans tarihinde Galata Bankerleri oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Bunun en
büyük nedeni ise, Galata Bankerleri’nin Osmanlı döneminde ekonomik ve mali açıdan etkili
rol oynamalarıdır. Galata Bankerleri olarak adlandırılan grup esasen azınlıklardan oluşmaktaydı
ve etkin bir şekilde sarraflık, ticaret ve bankerlik faaliyetleriyle uğraşmaktaydı. Bu
sarraflar ticaretin yoğun olduğu şehirlerde faaliyet göstermekteydi. Fakat en aktif oldukları
yer İstanbul’da yer alan Galata ve çevresiydi. Zaman içerisinde hem devlet hem de toplum
içerisinde önem kazanmaları nedeniyle Osmanlı Sosyal hayatında da önemli rol üstlenmişlerdi.
Söz konusu topluluk bulundukları bölgelerde ticareti kontrol etmekteydi. Ayrıca, Osmanlı
döneminde ilk menkul kıymet işlemlerinin de tezgâh üstü bir şekilde bu grup tarafından
yapıldığı düşünülmektedir. Özellikle Kırım savaşı nedeniyle Osmanlı Devleti’nin mali
yapısındaki sıkıntılar sonrası, devlet tahvilleri ile ilgili yaptıkları işlemler ve ilerleyen dönemlerdeki
pay senedi işlemleri ile çeşitli türev işlemler gibi farklı menkul kıymet faaliyetleri
galata bankerlerinin gücünü arttırmıştır. Her ne kadar işlemler organize bir piyasada yapılmasa
da, bu faaliyetler sebebiyle Osmanlı tarihindeki ilk borsa Galata Borsası olarak adlandırılmaktadır.
Ticari faaliyetleri ve menkul kıymet işlemlerinin yanında, yurt içi ve yurt
dışı bağlantıları nedeniyle de Osmanlı Devleti’nde finansal yapıyı oldukça etkilemişlerdir.
Bunun sonucu olarak Cumhuriyet dönemi sonrası finansal yapı üzerinde de Galata Bankerleri’nin
etkileri görülebilmektedir. Neticede bu dönemde yapılmış olan faaliyetler, eksiklikler
ve bazı usulsüzlükler Cumhuriyet dönemindeki kanunların çıkmasında tecrübe arz etmektedir.
Bu sebeplerden ötürü, çalışmada Galata Bankerleri’nin günümüz finansal yapısı
üzerindeki etkileri üzerinde durulmuştur. Çalışmada, Galata Bankerleri ile ilgili bilgiler verilerek,
geçmişte yapılmış olan uygulamaların bugünkü sistemi ne kadar etkilediği, nelerin
değişmesine ve gelişmesine neden olduğuyla ilgili bazı yorumlar getirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Galata Bankerleri, Finansal Yapı, Finans Tarihi
GALATA BANKERS AND THEIR EFFECTS ON TODAY'S FINANCIAL SYSTEM
Abstract
Galata Bankers hold considerably important place in Turkey’s financial history. The main
reason for this is that Galata Bankers played an effective role in the aspect of economic and
monetary in the Ottoman period. The coterie, called the Galata Bankers, consisted mainly of
minorities and was actively involved in the activities of exchange, commerce and banking.
These exchangers carried out business in trade-intensive cities, but they were most active in
Galata and its surroundings in Istanbul. They played an important role in the Ottoman social
life as they gained prominence both in the state and society. The community was controlling
trade in their respective territories. Furthermore, it is thought that the first securities
transactions were made by this group in the Ottoman period. Especially after the difficulties
in the financial structure of the Ottoman Empire due to the Crimean War, the transactions of
government bonds, the various securities transactions and various derivative transactions in
later periods increased the power of the Galata bankers. Although the transactions were not
carried out in an organized market, the first stock market in Ottoman history is called Galata
Stock Exchange Market because of these activities. Besides their commercial activities and
securities transactions, they have influenced the financial structure in the Ottoman Empire
due to their domestic and international connections. As a result of this; the effects of Galata
bankers can be seen on the financial structure of the Republican period. Activities,
deficiencies and some irregularities during this period have helped to create laws in the
Republican era. For these reasons, the study focused on the impact of Galata bankers on
today's financial structure. In the study information was provided about the Galata bankers.
Then some comments were made about how the past practices have affected the current
system and what has caused it to change and develop.
Key Words: Galata Bankers, Financial Structure, History of Finance