Akademik Veri Yönetim Sistemi
1. Uluslararası İletişim ve Yönetim Bilimleri Kongresi, Malatya, Türkiye, 26 - 28 Eylül 2019, ss.713-719
Millî Görüş Hareketi, Türk siyasal hayatının 1960’lı yıllarının sonlarından itibaren
daimî aktörü olarak hem siyasal olana dönüşme hem de siyasal olanı dönüştürme
noktasında önemli roller üstlenen siyasal bir çizgiyi ifade etmektedir. Bununla birlikte, bir
siyasal düşünce olmanın ötesinde Millî Görüş, ideolojisini oluşturduğu siyasi partilerle de
aynı zamanda siyasi aktivizme de sahiptir. Bu bağlamda Milli Nizam Partisi (MNP) ile
sonlanan Millî Görüş’ün partileşme süreci daha sonra Milli Selamet Partisi (MSP), Refah
Partisi (RP), Fazilet Partisi (FP) ve Saadet Partisi’nin kurulmasıyla siyasal olana dönüşme
gayesini sürdürmüştür. Siyasal olana dönüşme gayesine eşlik eden siyasal olanı
dönüştürme hedefi ise bu partilerin siyasal pratiklerinde tezahür etmektedir. Bu
dönüştürme ya da yeniden tanımlama sürecine maruz kalan bir kavram da demokrasidir.
Demokrasi, bilindiği üzere toplumdan topluma, coğrafyadan coğrafyaya hatta kişiden
kişiye anlamı değişen bir kavram olarak Millî Görüş partilerinin siyasal zihinlerinde de
farklı biçimlerde ele alınmıştır. Ayrıca İslam referanslı siyasetin yürütücüsü konumundaki
bu partilerin demokrasi ile ilişkisi ise oldukça farklı yönelimler içermektedir. Bu
farklılıkların yanında partilerin demokrasiye yönelik algılamalarının birleştiği noktalarda
da mevcuttur.
Bu düşünceden hareketle çalışma, Millî Görüş partilerinin siyasal tasavvurlarında
yer edinen demokrasiyi partilerin tarihsel süreçleriyle ile birlikte irdelemeyi
amaçlamaktadır. Bu inceleme yapılırken ise her bir partinin programında ve seçim
beyannamelerinde yer alan demokrasiye dair ifadeler karşılaştırmalı olarak analize tabi
tutulmakta ve demokrasiye yönelik bazı kavramsallaştırmaya başvurulmaktadır.
Programların incelemesi sonrasında elde edilen veriler ışığında ifade edilebilir ki; Millî
Görüş partileri demokrasiyi tanımlama noktasında batılı terminolojiyle uyum içindedir.
Ancak demokrasiyi bu şekilde tanımlamanın yanında, Millî Görüş partilerine ait de bir
demokrasi tasarımı söz konusudur. Bu tasarımın içeriği, Türkiye’deki demokrasinin
geçmişini eleştiren ve demokrasiyi yeniden tanımlama amacındaki bir anlayıştan
oluşmaktadır.