Akademik Veri Yönetim Sistemi
TURKBILIG:TURKOLOJI ARASTIRMALARI, cilt.49, sa.49, ss.238-262, 2025 (Scopus, TRDizin)
Klasik Türk edebiyatında önemli bir yeri olan; beğeni, özenme, hırs gibi saikler doğrultusunda kaleme alınan nazireler, yüzyıllar boyunca varlığını idame e>irmiştir. Nazireler ile benzer saikler etrafında şekillenen tahmisler de tıpkı nazirecilik gibi zamanla bir gelenek hâline gelmiş ve çoğu divanda örneklerine rastlanır bir durum arz etmiştir. Bir şairin şiirini beş mısraa tamamlama anlamına gelen tahmisler, iki farklı şairin kaleminden çıkmıştır. Nazirelerden farklı olarak tek bir metinden teşekkül e>iği için görünüş itibariyle de tek bir şahsa aitmiş gibi bir izlenim veren tahmisler, bu yönüyle tetkike muhtaçtır. Bu durum birbirine bağlı iki metnin karşılaştırılmasını ve aynı anlam etrafında şekillenen benzer öğelerin üslup açısından ne denli farklılıklar ortaya çıkaracağının tespit edilmesini gerekli kılmaktadır. Bu bağlamda Urfalı Nâbî’nin döneminin siyasî ve toplumsal yapısını akse>irmesi bakımından önem arz eden “kalmamış” redifli gazeli üzerine Halepli Edîb’in yaptığı tahmis üç ana başlık altında incelenmiş ve tek bir şiir etrafında her iki şairinin üslubunun nasıl şekillendiği değerlendirmeye tabi tutulmuştur.