Akademik Veri Yönetim Sistemi
III. ULUSLARARASI AVRASYA MULTİDİSİPLİNER ÇALIŞMALAR KONGRESİ, Gaziantep, Türkiye, 4 - 07 Nisan 2019, ss.305-313
İkinci Dünya Savaşı'nda Sovyetler Birliği, Sovyet halkını Alman ordularına karşı savaşmaya seferber edebilmek için korku, hüzün, öfke vb. duygusal çekicilikleri propaganda faaliyetlerinde kullanmıştır. Özellikle coşku çekiciliğinin Sovyet propaganda posterlerinde sıklıkla kullanıldığı görülmüştür. Sovyet propagandası ortaya çıkan coşku duygusuyla, kitlelerin cephelerde Alman askerlerine karşı kararlı bir şekilde mücadele edeceklerini planlamıştı. Diğer yandan propaganda yoluyla oluşturulacak olan coşku çekiciliği ile birlikte Sovyet halkının savaşma isteğinin arttırılması ve maneviyatlarının yükseltilmesi hedeflenmişti. Bu açıdan Sovyetler Birliği kitlelerde coşku duygusu oluşturabilecek olaylardan yararlanma yoluna gitmiştir. Bunların başında ise Ekim Devrimi gelmiştir. Bu yolla Sovyet propagandası kitleler üzerinde coşku duygusu oluşturabilmek amacıyla 1917 yılında gerçekleşen Ekim Devrimi'ne sıklıkla atıfta bulunmuştur. Böylece Ekim Devrimi esnasında kitlelerde oluşan coşkunun bir benzerinin Alman ordularına karşı verilen mücadelede de ortaya çıkılacağına inanılmıştır. Bu süreçte Sovyet propagandası Ekim Devrimi üzerinden coşku çekiciliği oluşturmak için posterlerden etkili bir şekilde yararlanmıştır. Bu çalışmada Sovyet propagandasının kitleler üzerinde coşku çekiciliği oluşturmada Ekim Devrimi'ni posterlerde nasıl ve ne şekilde yansıttığı ortaya konulmaya çalışmıştır. Bu amaçla All World Wars sitesi tarafından belirlenen İkinci Dünya Savaşı'nda Sovyetler Birliği tarafından kullanılan propaganda posterleri içerisinden amaçlı örneklem metodu kullanılarak seçilen beş propaganda posteri (Kızıl Bayrak, Ekim Zaferi, Anavatan Savunması, Kızıl Ordu, Alman Askeri) nitel araştırma yöntemleri içerisinde yer alan göstergebilimsel analiz metodu kullanılarak incelenmiştir. Propaganda posterleri Fransız dilbilimci Roland Barthes'ın göstergebilim modeli ışığında analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular kapsamında, Sovyet propaganda posterlerinde Ekim Devrimi'nin kazanılan büyük bir zafer olarak yüceltildiği ve bu zaferin korunabilmesi içinde geçmişte olduğu gibi İkinci Dünya Savaşı'nda da aynı kararlılıkla savaşılması gerektiğinin vurgulandığı ortaya çıkarılmıştır.
In World War II, the Soviet Union used emotional appeals such as fear, sadness, anger, etc. to mobilize the Soviet people against the German armies. Especially the enthusiasm appeal was frequently used in Soviet propaganda posters. The Soviet propaganda, with a sense of enthusiasm, planned that the masses would be determined to fight decisively against German soldiers on the fronts. On the other hand, with the the enthusiasm appeal appeared through propaganda, it was aimed to increase the desire of the Soviet people to fight and to increase their spirituality. In this respect, the Soviet Union used the events that could appear enthusiasm for the masses. The most important of these was the October Revolution. In this way, Soviet propaganda frequently referred to the October Revolution in 1917 to appear a sense of enthusiasm for the masses. Thus, during the October Revolution, it was believed that a similarity of enthusiasm in the masses would be revealed in the struggle against German armies. In this process, Soviet propaganda effectively used posters to appear enthusiasm appeal through the October Revolution. In this study, how and in what way the Soviet propaganda reflected the October Revolution in the posters in appearing enthusiasm for the masses. For this purpose, five propaganda posters (Red Banner, October Victory, Homeland Defense, Red Army, German Military), which were selected by using the sampling method from the propaganda posters used by the Soviet Union in World War II, were examined by using semiotic analysis method in the qualitative research methods. Propaganda posters were analyzed in the light of the semiotic model of the French linguist Roland Barthes. In the context of the findings, it was revealed that the October Revolution was praised as a great triumph of Soviet propaganda posters and Soviet people must fight pertinaciously in World War II to protect this triumph.