Bir Estetik Anlayış Olarak Yapay Zekâ ile Sanat Yaratımı


Creative Commons License

Göğebakan Y., Özgül A.

Sanat ve İnsan, cilt.9, sa.1, ss.1-14, 2025 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu araştırma günümüzün yeni ve süper teknolojisi olan Yapay Zekânın bir estetik anlayış ve sanat yaratımı olarak

değerlendirilmesini hedeflemiştir. Sanat insanın var olduğu her dönemde zamanın ruhuna uygun biçim, form, semboller

ve kavram araştırmalarıyla güncel olmuş ve güne ışık tutmuştur. 21. yüzyılın parlayan yıldızı Yapay Zekâ, veriler ve

makine öğrenmesini temel almaktadır. Bu çalışma, Yapay Zekâ’yı öncelikle teknik bir kavramsal çerçevede ele almakta;

ardından estetik bir anlayış olarak değerlendirmektedir. Bu bağlamda, Yapay Zekâ ile sanat yaratımı süreci incelenmiş;

Yapay Zekâ ile üretilen eserlerde öznenin kimliği ve yaratım sürecinin özgünlüğü gibi temel sorulara yanıt aranmıştır.

Araştırmada Bager Akbay, Selçuk Artut ve Refik Anadol adlı Yapay Zekâ ile sanat yapan sanatçıların çalışmaları,

sanatçıların yaptıkları işlerle ilgili kendi yorum ve açıklamalarını da dikkate alarak değerlendirilmektedir. Araştırma

genel olarak Literatür Tarama Modeli ile hazırlanmış ve yanı sıra kaynakçada belirtilmiş olan akademisyenler

tarafından verilmiş video ders notlarıyla zenginleştirilmeye çalışılmıştır. Literatür taraması süreci sistematik olarak

yürütülmüştür. Akademik veri tabanları taranarak, Estetik, Yapay Zekâ, Sanat Felsefesi ve yaratım süreçleri üzerine

odaklanan çalışmalar belirlenmiştir. Seçilen kaynaklar, konunun güncelliği, akademik niteliği ve çalışmanın amacına

uygunluğu kriterlerine göre değerlendirilmiştir. Bu sürece ek olarak, NeoSkola platformunda yer alan, kaynakçada

belirtilmiş olan uzman akademisyenler tarafından anlatılmış video dersler de, görsel-işitsel içeriklerin kavramsal

çerçeveyi desteklemesi amacıyla sınırlı ve eleştirel biçimde kullanılmıştır. Bu kaynakların kullanımı, ilgili akademik

söylemleri güncel örneklerle ilişkilendirme ve anlatı bütünlüğünü pekiştirme amacı taşımaktadır.