Çalışma, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerini deneyimleyen üniversite öğrencilerinin deprem korkusu, dindarlık ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişki ve etkileşimi araştırmak amacıyla yürütülmüştür. Deprem gibi doğal afetler, sadece fiziksel bir yıkıma neden olmakla kalmayıp, özellikle onu yaşayan bireylerde derin psikolojik tesirler bırakmaktadır. Bu kapsamda, deprem korkusunun umutsuzluk ve dini motivasyon gibi değişkenlerle ilişkisini anlamak, afet sonrası psikolojik müdahalelere yönelik önemli bilgiler sunabilir. 671 depremzede üniversite öğrencisinin katıldığı bu nicel araştırmada ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Bulgular, deprem korkusunun umutsuzluk üzerinde olumlu, dindarlığın ise olumsuz etki yaptığını göstermektedir. Deprem korkusu arttıkça umutsuzluk artarken, yüksek dindarlığa sahip bireyler daha umutlu olmaktadır. Deprem korkusuyla dindarlık arasında ise ilişki bulunamamıştır. Bilhassa dindarlığın umutsuzluğu azaltıcı etkisi dikkate alındığında, afet sonrası manevi rehberlik hizmetlerinin daha etkili bir şekilde kullanılması önerilmektedir. Deprem korkusunun umutsuzluk üzerindeki etkisini azaltmaya yönelik psikoterapötik yaklaşımlarla dini ve manevi rehberlik hizmetlerinin birbirine entegre edilmesi, depremzedelerin iyileşme süreçlerine olumlu katkılar sağlayabilir. Araştırma, afet sonrası psikolojik müdahalelerin sadece deprem korku ve travma düzeyini ele almakla sınırlı kalmaması gerektiğini, aynı zamanda dini ve manevi ihtiyaçlara da odaklanması gerektiğini vurgulamaktadır. Ancak ulaşılan bulgular kültürel bağlam ve örneklem yapısı gibi sınırlılıkları dikkate alarak değerlendirilmelidir. İleride yapılacak çalışmaların farklı yaş gruplarını ve kültürleri kapsayacak tarzda genişletilmesi, uzunlamasına veri analizi ve nitel yöntemleri kullanması tavsiye edilmektedir.
This study investigates the relationship and interaction between fear of earthquakes, religiosity, and hopelessness among university students who experienced the Kahramanmaraş earthquakes on 6 February 2023. Natural disasters such as earthquakes are not only associated with physical destruction but also with profound psychological repercussions, particularly for those directly affected. Within this framework, understanding how fear of earthquakes relates to variables such as hopelessness and religious motivation may provide critical insights for the development of post-disaster psychological interventions. This quantitative study employed a correlational survey design and included 671 university students who were earthquake survivors. The findings reveal that fear of earthquakes is positively associated with hopelessness, whereas religiosity exhibits a negative association. In other words, higher levels of fear are linked to increased hopelessness, while individuals with stronger religiosity tend to demonstrate more hopeful attitudes. No significant correlation was found between fear of earthquakes and religiosity. Given the observed mitigating role of religiosity on hopelessness, it is recommended that spiritual counseling services be utilized more effectively in the aftermath of disasters. Integrating psychotherapeutic approaches aimed at reducing the psychological impact of earthquake-related fear with religious and spiritual guidance may positively contribute to the recovery processes of those affected by the earthquake. The study underscores the necessity for post-disaster psychological interventions to go beyond addressing trauma and fear alone, advocating for the inclusion of religious and spiritual dimensions. However, the findings must be interpreted with caution, taking into account limitations related to cultural context and sample characteristics. Future research is encouraged to incorporate more diverse age groups and cultural settings, and to utilize longitudinal and qualitative methods to obtain a more comprehensive understanding of these dynamics.
