Osmanlı Devleti’nde Menkul Kıymet İşlemleri


Creative Commons License

TETİK N., KANAT E.

Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi (MUFTAV), sa.17, ss.142-151, 2019 (Hakemli Dergi)

Özet

ÖZ Günümüzde teknoloji ve iletişim araçlarının gelişmesiyle sermaye hareketleri ve menkul kıymetlerle ilgili işlemler kolay, etkili ve daha yoğun şekilde gerçekleşmektedir. Finansal piyasaların küreselleşmesi, ülkeler açısından menkul kıymet borsalarının önemini arttırmıştır. Bu çalışmada, ülkemiz için de büyük önem taşıyan menkul kıymet borsasının gelişim sürecini göz önüne serebilmek amacıyla, Osmanlı devleti dönemindeki menkul kıymet işlemleri araştırılmaktadır. Osmanlı döneminde menkul kıymetlerle ilgili alım ve satım işlemlerinin kesin olarak ne zaman başladığıyla ilgili net bir şey söylemek mümkün değildir. Fakat Galata ve çevresindeki tüccar, sarraf ve bankerler tarafından bu tür ve benzeri işlemlerin yapıldığı bilinmektedir. Dünya’daki gelişimine bakıldığı zaman, Avrupa’da borsa faaliyetleri Osmanlı’ya göre daha erken başlamıştır. Fakat Avrupa’daki borsaların da gelişimi 19. yüzyılda gerçekleşmiştir. Bunun en büyük sebeplerinden bir tanesi ise sanayileşme ve şirketleşmedir. Ayrıca, bu dönemde deniz aşırı ticaretin ve yatırımlarında arttığı görülmektedir. Buna paralel olarak, tezgâh üstü de olsa Osmanlıdaki borsa faaliyetleri de yine 19. yüzyılda artmaya başlamıştır.

ABSTRACT Today, with the development of technology and communication tools, transactions in capital movements and securities are realized more easily, effectively and intensively. The globalization of financial markets has increased the importance of stock markets in terms of countries. In this study, securities transactions in the Ottoman period are being investigated in order to consider the development process of the securities market, which is also important for our country. There were no clear findings about when the purchase and sale of securities were started During the Ottoman period. However, it is  known that such and similar operations have been done by merchants, sarrafs and the bankers in and around Galata. When we look at the development in the world, stock market activities in Europe started earlier than in the Ottoman Empire. However, the development of the stock markets in Europe took place in the 19th century. Industrialization and corporatization are the biggest reasons of this situation. In addition, it is observed that overseas trade and investments increased during this period. at the same time, the stock market activities in the Ottoman Empire have started to increase again in the 19th century. Keywords: Ottoman, Securities, Stock Exchange Jel Code: B26, H54, R53