Akademik Veri Yönetim Sistemi
9. INTERNATIONAL MEDITERRANEAN SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION CONGRESS, Antalya, Türkiye, 13 - 14 Aralık 2025, ss.30-36, (Tam Metin Bildiri)
Çalışma hakkı nasıl temel bir insan hakkı olarak kabul ediliyorsa, dinlenme hakkı da aynı
ölçüde zorunlu ve vazgeçilmez bir haktır. Anayasamızın 50. maddesinde tüm çalışanların
dinlenme hakkına sahip olduğunu belirten ve bu hakkın kapsam ile şartlarının kanunla
düzenleneceğini öngören hükmün doğal bir yansıması olarak, 4857 sayılı İş Kanunu’nda
dinlenme hakkına ve bu hakkın kullanım sürelerine ilişkin ayrıntılı düzenlemelere yer
verilmiştir. Bu hükümler, işçilerin dinlenme hakkının anayasal koruma altında bulunan temel
bir hak olduğu ve işverenler tarafından işçilere uygun, yeterli ve etkin biçimde kullandırılması
gerektiği anlayışı temelinde oluşturulmuştur. Başka bir ifadeyle, işçilerin en doğal haklarından
biri olan dinlenme hakkı ile bu hakkın somut görünümü niteliğindeki dinlenme süreleri, İş
Kanunu’nda kapsamlı biçimde ele alınarak güvence altına alınmıştır.Bu kapsam düzenlenen
haklardan birisi de ara dinlenmedir. Ara dinlenme, işçinin günlük çalışma süresi içinde
çalışmaktan tamamen arındırılmış ve serbestçe kullanabileceği dinlenme zamanını ifade eder.
Türk İş Hukukunda, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 68. maddesi uyarınca düzenlenen ara
dinlenmesi, işçinin çalışmaya devam edebilmesi için gerekli olan fiziksel ve zihinsel
yenilenmeyi sağlamayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, Türk iş hukukunda ara dinlenmesi
hususunu çok yönlü ve kapsamlı bir biçimde incelemek ve bu sürelerin hukuki niteliğini,
düzenleniş amacını ve uygulamadaki yansımalarını ortaya koyarak iş hukukundaki
fonksiyonunu bütüncül bir bakış açısıyla irdelemeyi amaçlamaktadır.
Just as the right to work is recognized as a fundamental human right, the right to rest is equally
indispensable and inalienable. As a natural reflection of Article 50 of the Turkish
Constitution—which affirms that all employees are entitled to rest and stipulates that the scope
and conditions of this right shall be regulated by law—the Labour Act No. 4857 contains
detailed provisions concerning the right to rest and the duration of such periods. These
provisions are grounded in the understanding that the right to rest is a constitutionally protected fundamental right of employees and that employers are obliged to ensure that employees can
exercise this right in an appropriate, sufficient, and effective manner. In other words, the right
to rest, which constitutes one of the most inherent rights of employees, together with the specific
rest periods that give concrete expression to this right, is comprehensively regulated and
safeguarded under the Labour Act. Among the rights regulated within this framework is the rest
break (ara dinlenme). A rest break refers to a period within the employee’s daily working hours
that is entirely free from work obligations and may be used at the employee’s discretion.
Regulated under Article 68 of Labour Act No. 4857, rest breaks serve the purpose of ensuring
the physical and mental recovery necessary for the employee to continue working. This study
aims to examine the institution of rest breaks in Turkish labour law in a multifaceted and
comprehensive manner, elucidating their legal nature, regulatory purpose, and practical
implications, and ultimately assessing their overall function within the broader system of labour
law.