İSTİBDÂD DÖNEMİNE AİT BİR HATIRÂT: İSTİBDÂDIN ZEHİRLERİ YAHUD BİR MENFÎNİN SERGÜZEŞTİ


Tok E., Bektaş E.

Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi [ESTAD], cilt.5, sa.2, ss.507-534, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

Sultan II. Abdülhamid’in 13 Şubat 1878 tarihinde Meclis-i Mebusân’ı geçici olarak tatil etmesiyle başlayan ve 23 Temmuz 1908 tarihinde II. Meşrutiyet’in ilân edilmesine kadar devam eden istibdad döneminin, farklı etki ve yansımaları olmuştur. Bu etki ve yansımaların en iyi görüldüğü alanlardan biri de edebiyat sahası olup bu konuda yüzlerce eser yazılmıştır. Arabgirli Mehmed Yuşa (ö. ?) tarafından kaleme alınan "İstibdâdın Zehirleri Yahûd Bir Menfînin Sergüzeşti" adlı eser de bunlardan biridir. Hatıra şeklinde yazılan bu eserde önce Meşrutiyet kavramı yüceltilmiş, ardından nefret edilecek bir kavram olarak görülen istibdadın zararları sıralanmış, son olarak da Arabgirli Mehmed Yuşa’nın anıları anlatılmıştır. Bu çalışmada, hatırat türünde kaleme alınan ve “İstibdâdın Zehirleri Yahûd Bir Menfînin Sergüzeşti” adlı eser, muhteva ve şekil yönünden incelenecek ve Latin harflerine aktarılacaktır.