Akademik Veri Yönetim Sistemi
TRB2 Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi, Van, Türkiye, 24 - 26 Haziran 2022, ss.110
Geçtiğimiz dönemde dünyada ve ülkemizde bireylere sarsıcı deneyimler yaşatan COVID-19
pandemisi tüm bireyleri fiziksel, psikolojik ve sosyal açıdan etkilemekle beraber farklı yaş grupları
üzerinde, farklı etkiler meydana getirebilmektedir. Örneğin üniversite öğrencileri; pandeminin akademik
yaşam, sosyal ilişkiler, ekonomik şartlar üzerindeki olumsuz etkileri sebebiyle zorluklara karşı daha
savunmasız olabilmektedirler (Hidalgo vd., 2020). Zira pandemi süreci, üniversite öğrencilerinde
akademik gecikme korkusu (Hossain vd., 2021), ekonomik zorluklar (Tsurugano vd., 2021), yüksek
kaygı, motivasyon kaybı ve depresyon (Dhar vd., 2020; Tasso vd., 2021) gibi istenmeyen sonuçları
beraberinde getirmiştir. Tüm bunların yanında pandemiye karşı gösterilen ilk tepkilerden biri olan korku
(Pakpour ve Griffiths, 2020) ile geleceğe ilişkin olumsuz beklentileri içeren (Dunn, 2005) umutsuzluk
değişkenlerinin de öğrenciler arasında yaygın olabileceği düşünülmektedir. Bireylerin zorluklara karşı
tamamen savunmasız olmadığı düşünüldüğünde ise öne çıkan psikolojik sağlamlık değişkeninin
(PeConga vd., 2020) COVID-19 korkusu ile umutsuzluk arasındaki ilişkide koruyucu bir rol üstleneceği
düşünülmektedir.
Bu amaçla mevcut araştırmada, üniversite öğrencilerinde COVID-19 korkusu ve umutsuzluk
arasındaki ilişkide psikolojik sağlamlığın aracılık rolü incelenmiştir. Araştırmaya İnönü Üniversitesinde
öğrenim gören 530 öğrenci katılmıştır. Veri toplamak amacıyla Kişisel Bilgi Formu, COVID-19
Korkusu Ölçeği, Beck Umutsuzluk Ölçeği ve Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği kullanılmıştır.
Oluşturulan hipotetik model yapısal eşitlik modellemesi ile analiz edildiğinde COVID-19 korkusunun
umutsuzluğu pozitif yönde, psikolojik sağlamlığı negatif yönde ve anlamlı düzeyde yordadığı,
psikolojik sağlamlığın da umutsuzluğu negatif yönde, anlamlı düzeyde yordadığı bulgularına
ulaşılmıştır. Aracılık rolü, bootstrapping analiziyle incelendiğindeyse psikolojik sağlamlığın, COVID-
19 korkusu ve umutsuzluk arasındaki ilişkiye aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Yordama düzeyi
dikkate alındığındaysa umutsuzluktaki değişimin korkudan ziyade psikolojik sağlamlığın artış veya
azalışıyla ilişkili olduğu görülmüştür.
Öğrencilerde psikolojik sağlamlığı arttırmak ve umutsuzluğa kapılmalarını engellemek
amacıyla akademik ve mesleki yaşamda karşılaştıkları sorunları en aza indirebilmek amacıyla kariyer
danışmanlığı hizmetlerinden faydalanmaları sağlanmalı, üniversitelerde sosyal desteğe erişimlerini
arttıracak etkinlikler düzenlenmeli ve bireysel veya grupla psikolojik danışma hizmetleri sunulmalıdır.
Ayrıca toplumda yaşanan travmalara karşı korku geliştirmelerini önlemek amacıyla ilgili konu alanının
uzmanları tarafından üniversitelerde bilgilendirme yapılmalıdır.