BAŞKENTİN İNŞASI YA DA KURAKLIĞI YEŞERTME MİSYONU: ERKEN CUMHURİYET ANKARA’SINDA SU VE İKTİDAR

Özkan O.

FSCONGRESS 2024 ANKARA Fiscaoeconomia International Congress on Social Sciences, Ankara, Turkey, 23 - 24 December 2024, (Summary Text)

  • Publication Type: Conference Paper / Summary Text
  • City: Ankara
  • Country: Turkey
  • Inonu University Affiliated: Yes

Abstract

Capital cities are places where state power is spatially concentrated. The capital city is not only a place of public buildings and the dense bureaucratic population and administration working in them. They are also the central points where the symbolic meanings of the state are most concentrated and where this symbolic/ideological meaning drips and spills over into the entire nation-state bowl. The Republic of Turkey's break with the Ottoman Empire and its construction as a new modern nation-state is also epitomized in the capital Ankara. For this reason, studying the spatial history of Ankara also means addressing the nation-building processes in the history of the Republic. Especially since the 1990s, there has been a growing literature on the foundation of the capital city through the rise of public buildings and the transformation of architectural culture in Ankara. However, as the capital rises, Angora draws the image of a blank slate, as if cleansed of nature, on which the Republic will be built, and Angora's nature is treated as a pejorative background. Angora as an arid steppe and the hydraulic mission of the Early Republic that will make this arid geography flourish with an epic story is one of the most common allegories in the history of the republic. Although the new capital is widely described as having an arid steppe landscape, Ankara's wetland geography is rarely mentioned. However, the literature on malaria studies in Ankara, in particular, frequently conveys the swampiness of this geography and the transformative power of the modern state to transform it. Therefore, it is possible to add the story of the transformation of swamps as aquatic geographies to the narrative of transforming an arid landscape into a modern city in the construction of the capital, which is fed by hydraulic allegories. The aim of this study is to situate environmental history in the narrative of capitalism. In a broader sense, the hydraulic mission of the state in the process of displaying its power and nation-building through infrastructures, from drainage to water supply, and the symbolic meaning of water in the capital will be discussed. The study is conducted with a qualitative technique within the framework of critical theory by examining the spatial plans of the Early Republic, government programs, parliamentary resolutions, and printed publications of the period.

Başkentler, devlet iktidarının mekânsal olarak yoğunlaştığı yerlerdir. Başkent, sadece kamu binaları ve buralarda çalışan yoğun bürokratik nüfusun ve yönetimin mekânı değildir. Aynı zamanda devletin sembolik anlamlarının en yoğun yer aldığı ve bu sembolik/ideolojik anlamın damladığı ve tüm ulus devlet çanağına sıçradığı merkez noktalardır. Türkiye Cumhuriyeti’nin Osmanlı’dan kopuşu ve yeni modern bir ulus devlet olarak inşa edilmesi de başkent Ankara’da ete kemiğe bürünür. Bu sebeple Ankara’nın mekânsal tarihini çalışmak Cumhuriyet tarihinin ulus yaratma süreçlerini ele almak anlamına da gelir. Özellikle 1990’lardan itibaren başkentin kuruluşunu Ankara’da kamu binalarının yükselişi ve mimari kültürün dönüşümü ekseninde ele alan literatür genişlemeye başlamıştır. Ancak başkent yükselirken Angora, adeta doğadan arındırılmış ve üzerine Cumhuriyet’in inşa edileceği boş bir pafta imajı çizer ve Angora’nın doğası pejoratif bir arka plan olarak ele alınır. Kurak bir bozkır olarak Angora ve bu kurak coğrafyayı destansı bir hikaye ile yeşertecek Erken Cumhuriyet’in hidrolik misyonu, cumhuriyet tarihinin en yaygın alegorilerindendir. Yeni başkentin kurak bir bozkır manzarasına sahip olduğu yaygın olarak anlatılsa da Ankara’nın sulak coğrafyasına nadiren değinilmektedir. Ancak özellikle Ankara’daki sıtma çalışmalarının yoğunlaştığı literatür, bu coğrafyanın bataklığını ve modern devletin bataklığı dönüştürücü gücünü oldukça sık bir şekilde aktarır. O halde hidrolik alegorilerden beslenen başkentin inşasında kurak bir manzarayı modern bir kente dönüştürme anlatısına, sucul coğrafyalar olarak bataklıkların dönüştürülmesi hikayesini de eklemek mümkündür. Bu çalışmada başkentlik anlatısına çevre tarihini yerleştirmek gibi bir amaç benimsenmektedir. Daha geniş anlamıyla, devletin altyapılar aracılığıyla gücünü sergileme ve ulusu inşa etme sürecinde kurutmadan su teminine kadar hidrolik misyonu ve suyun başkentteki sembolik anlamı ele alınacaktır. Çalışma eleştirel teori ekseninde Erken Cumhuriyet’in mekânsal planları, hükümet programları, meclis kararları, dönemin basılı yayınlarının incelenmesi kapsamında nitel bir teknikle yürütülmektedir.