Akademik Veri Yönetim Sistemi
Usûl İslam Araştırmaları Dergisi, sa.28, ss.43-70, 2017 (Hakemli Dergi)
Müfessirler bir ayeti ele alırken birçok ilimden yararlanırlar. Kur’an ilimleri, Fıkıh Usulü ve Belağat, bu ilimlerin başında gelir. Müfessirin ayeti yorumlamasında kullandığı usulün etkileri açıkça görülür. Müfessirin yorumunu etkileyen ve yönlendiren bazı dış unsurlar da bulunmaktadır. Bunların başında müfessirin Kelam problemleri ile ilgili kanaatleri gelmektedir. Çoğu zaman müfessirler, bu tür ayetleri, ön kabullerini esas alarak yorumlamaktadırlar. Bundan dolayı, örneğin, ayeti hakikî manasından çıkarıp mecâza yorumlayabilmektedirler. Böylece kelâmî tercihlerini, ayetle delillendirmeye çalışmaktadırlar. Ön kabul ile hareket edilen konulardan biri de Allah’ın yaptığı eylemleri bir gaye ile yapıp yapmadığı meselesidir. “Ben insanları ve cinleri sadece bana ibadet etmeleri/kulluk için yarattım” (Zâriyât 51/56) ayeti de bu çerçevede ele alınan ayetlerin başında gelmektedir. Bu ayetle ilgili şu sorular sorulmaktadır: Allah’ın fiillerinin amaç ve gayesi var mıdır? Her bir insanı ibadet için yarattığı düşünüldüğünde Allah’a ibadet etmeyen kâfirler, çocuklar ve deliler, O’nun iradesi dışında mı hareket etmektedir? Allah’ın gayesinin gerçekleşmemesi mümkün müdür? Buradaki ibadet/kulluk ile kastedilen şer’i ibadet midir yoksa Allah’ı tanımak gibi farklı bir anlamda mıdır?
Anahtar Kelimeler: Tefsir, Zâriyât, İbadet-Ubudiyyet/kulluk, hakikat-mecâz, illetü’l-gaye, gaiyyet, irâde, marifet, emir.
The Affects of deduction styles and various thoughts on Tafsir; example of “And I did not create the jinn and mankind except to worship Me” The verse Zâriyât 51/56
Abstract: While interpreters are examining many verses of Quran, they benefit from many sciences. Quran sciences, Islamic jurisprudence (fiqh) and rhetoric are the primary sources of this interpretation. It has been clearly seen effects of the methods that have been used during the interpretation by the interpreters. There are also some external factors that are effecting and directing the interpretation of the interpreter. From the beginning the opinions of the interpreter on the utterance (kelâm) are important. Most of the time interpreters are making their interpretations on the basis of their preadmissions. Because of that they might interpret a verse of Quran by the metaphorical way instead of real interpretation. Moreover they try to not make a concession from their essentials. One of the another issue that has been acted by pre-admission is whether Allah has acted in his actions on a purpose or not. The verse Zâriyât 51/56 “And I did not create the jinn and mankind except to worship Me” is one of the beginning of these verses that have been covered in this framework. There are some questions regarding this verse such as “Is there any purpose and intentions of Allah’s actions?”, “When it has been thought that Allah created all human kinds and Jinn to worship him, in this case the question is those who are children, infidels and mentally ill people do not worship him acting out of Allah’s will? Is it possible that “Allah’s will” does not become truth? The worship that is mentioned here is the worship, which is based on sharia or in a different meaning such as just to know Allah?
Keywords: Interpretation, Zâriyât, Worship - Obeyance and service to Allah, Truth-methapor, aim of the reason (İllet’ül gaye), Theological evidence, Will, Skills, Command.