Bölgesel Güven(siz)likten Küresel Güven(siz)liğe Doğu Akdeniz Sorunu


Creative Commons License

Güven M. E., Tekin F.

International Journal of Politics and Security, cilt.5, sa.1, ss.163-183, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

Neo-fonksiyonalist yaklaşımdaki yayılma etkisi, bir alanda ortaya çıkan işbirliği süreçlerinin diğer alanlara sirayet etmesini ifade etmektedir. Dolayısıyla yayılma etkisi işbirliği alanlarının genişlemesiyle bir uyum ortamı yaratmaktadır. Bu durumun tersi de mümkündür. Yani kriz durumlarında da olumsuz bir yayılma etkisi ortaya çıkabilir. Ekonomik alanda başlayan bir işbirliği nasıl ki siyaset, güvenlik ve kültür alanlarında bir yayılma etkisi yaratabiliyorsa bölgesel bir krizin tırmanması, silahlanma yarışının artması, kamplaşmalar ve büyük güçlerin krizi tırmandırıcı etkileri de tersine yayılma etkisi yaratmaktadır. Bu çalışmada Doğu Akdeniz’deki krizin tersine yayılma etkisi (reverse spill-over) yarattığı ele alınmakta ve bu güvensizliğin gelecekte küresel güvenliği de tehdit edecek çıktıları olacağı tartışılmaktadır. Yakın zamanda bölgesel bir nitelik taşıyan Doğu Akdeniz’de yaşanan sorunların dinamiğini de güvenlik konusu oluşturmaktadır. Doğu Akdeniz’de kıta sahanlığı ve sınır güvenliğinden ticaret yolları ve enerji güvenliğine kadar birçok sorunun nedeni, bölgesel ve küresel aktörlerin güvenlik ihtiyaçları çerçevesinde şekillenmektedir. Bölgesel aktörlerin deniz yetki alanları ve hidrokarbon rezervleri konusundaki anlaşmazlıkları ve paylaşım sorunlarının çözümsüzlüğü, küresel aktörlerin bölgeye müdahale potansiyelini artırmaktadır. Bu durum, bölgesel güvensizliğin küresel güvensizliğe dönüşmesine yol açmaktadır. Bölgesel sorunların çözüme kavuşturulması, küresel aktörlerin müdahale potansiyelinin azalmasında etkilidir. Bölgesel güvenliğin tesis edilmesi küresel güvenliğe katkı sağlanmasında önemli bir faktördür.

The spillover effect in the neo-functionalist approach refers to the spread of cooperation processes that emerge from one area to another. The opposite is also possible. In other words, a negative spillover effect can also occur in crises. Just as cooperation that started in the economic field can create a spillover effect in the fields of politics, security, and culture, the escalation of a regional crisis, the increase in the arms race, the polarizations, and the escalating effects of the great powers create a reverse spillover effect. In this study, it is discussed that the crisis in the Eastern Mediterranean has a reverse spill over effect and it is discussed that this insecurity will have consequences that will threaten global security in the future. The deadlock of sharing problems over maritime jurisdiction areas and energy resources in the Eastern Mediterranean increases the potential of global actors to intervene in the region. This situation leads to the transformation of regional insecurity into global insecurity. Establishing regional security is an important factor in contributing to global security.