Bu çalışmada, bir hidrosikarbonat minerali olan malahit ve bir karbonatlı mineral olan simitsonit içeren bakır cevherinin hidrometalurjik yöntemle işlenmesi neticesinde Cu/Zn oksit ikili katalizörü üretilmiştir. Cevherden maksimum oranda bakır ve minimum oranda çinkonun liç çözeltisine geçmesini sağlayacak ancak cevherde bulunan diğer metallerin çözünmesini engelleyecek pH ve çözücü derişiminin optimum değerleri yanıt yüzey yöntemi ile belirlenmiştir. Yanıt yüzey yönteminde elde edilen deneysel bulgulara çoklu regresyon analizi yapılarak bakır ve çinko liç verimleri ile bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiyi gösteren ikinci dereceden model denklemler elde edilmiştir. Bakır ve çinko liç verimi üzerine NH3 derişiminin pH’dan daha etkili bir parametre olduğu belirlenmiştir. NH3 ve NH4NO3 derişimleri ile pH için optimum değerler sırasıyla 0,38 M, 0,11 M ve 9,80 olarak bulunmuştur. Optimum koşullarda cevherdeki bakırın %82,3’ünün çinkonun ise %45,1’inin çözeltiye geçtiği belirlenmiştir. Liç sonucunda elde edilen çözeltideki Cu+2 ve Zn+2 iyonları Na2CO3 çözeltisi ile çöktürülmüş ve oluşan katı ürün 350 °C’de 6 saat süreyle kalsine edilerek Cu/Zn oksit ikili katalizörü üretilmiştir. Katalizörün ağırlıkça bakır oksit içeriği yaklaşık %44 ve çinko oksit içeriği %56 olarak tespit edilmiştir.
In this work, a Cu/Zn oxide binary catalyst was produced by hydrometallurgical processing of copper ore containing a hydroxy-carbonate mineral malachite and a carbonate mineral smithsonite. The aim was to ascertain the pH and the solvent concentration that will lead to maximum copper and minimum zinc leaching ratios but prevent the dissolution of the other metals present in the ore. Optimum values of pH and solvent concentration were determined by the response surface method. Multiple regression analysis was applied to the experimental results and second order model equations, showing the relationship between the responses representing copper and zinc leaching ratios and independent variables, were obtained. NH3 concentration was found to be more effective on copper and zinc leaching than the pH. Optimum values for NH3 and NH4NO3 concentrations and pH were found to be 0.38 M, 0.11 M, and 9.80, respectively. Under optimum conditions, 82.3% of copper and 45.1% of zinc was leached from the malachite ore. Cu2+ and Zn2+ ions in the solution obtained as a result of leaching were precipitated with Na2CO3 solution and the solid product was calcined at 350 °C for 6 hours to produce a Cu/Zn oxide binary catalyst. The composition of the catalyst was approximately 44% copper oxide and 56% zinc oxide by weight.
