Akademik Veri Yönetim Sistemi
XIV. TONKKD Transplantasyon Kongresi, İskele, Kıbrıs (Kktc), 13 - 15 Ekim 2022, ss.58
Amaç: Bu çalışmanın amacı karaciğer nakil hastalarının COVID-19 enfeksiyonuna yakalanma korkusu sebebiyle yaşadıkları depresyon, stres ve anksiyeteyi altta yatan primer karaciğer hastalığı bazında karşılaştırmaktır.
Metod: Hepatocellüler karsinoma (HCC group; n=252) veya HCC dışındaki (non-HCC group; n=252) başka sebeplerle karaciğer nakli yapılan toplam 504 hasta çalışmaya alındı. Hastaların depresyon, stres ve anksiyete düzeylerini değerlendirmek için Depression Anxiety Stress Scales- Short Form (DASS-21) ve Coronavirus Anxiety Scale- Short Form (CAS-SF) ölçekleri uygulandı. DASS-21 total puanı ve CAS-SF puanı çalışmanın birincil çıktıları olarak belirlendi. DASS toplam ve CAS-SF yi tahmin edebilmek amacıyla Poisson regresyon ve negatif binom regresyon modelleri kullanıldı. Katsayı olarak incidence rate ratio (IRR) kullanıldı.
Bulgular: DASS-21 total ve CAS-SF ölçekleri için yapılan Poisson regresyon ve negatif binom regresyon analizi sonuçlarında her iki ölçek için de negatif binom regresyon yöntemi uygun model olarak bulunmuştur. Bu modele göre DASS-21 total için non-HCC grubunda olmak (IRR: 1.2586), kadın olmak (IRR: 1.2855), kronik hastalığa sahip olmak (IRR: 1.6518), COVID-19’a maruz kalmak (IRR:1.6318), aşı olmamak (IRR:1.4958) değişkenleri DASS-21 total skorunu arttırmaktadır. CAS-SF için elde edilen sonuçlara göre ise kadın olmak (IRR:1.7473) ve COVID-19’a maruz kalmak (IRR: 1.5121) CAS-SF skorunu arttırmaktadır. HCC ve non-HCC grupları arasında median DASS-21 total (p<0.001) ve CAS-SF (p=0.002) skorları açısından anlamlı farklılıklar tespit edildi.
Sonuç: Bu çalışma COVID-19 sürecinde HCC’ye sahip olmama, kadın olma, kronik hastalığa sahip olma, COVID-19’a maruz kalma, ve COVID-19 aşısı olmama değişkenlerinin hastalarda anksiyete, depresyon ve stresi daha fazla
arttırdığını göstermiştir.