8. Uluslararası Maden Makinaları ve Teknolojileri Kongresi, İzmir, Türkiye, 13 Ekim - 15 Kasım 2021, ss.16-24
Bayer prosesi kullanılarak boksit
cevherlerinden alümina üretimi uzun yıllardır bilinmekte ve endüstriyel olarak
uygulanmaktadır. Öte yandan, bu prosese uygun olmayan boksit cevherleriyle
birlikte, kaolinit ve pirofillit içeren kaolinitik killer, nefelinli siyenit,
uçucu küller, feldispatlar ve Türkiye’de dikkate değer miktarda rezerve sahip
olan pomza gibi boksit dışı kaynaklardan da alümina üretimi konusunda yoğun
araştırmalar yapılmaktadır. Bu cevherlerdeki alüminyum silikat minerallerinin
yapısı kavurma ya da aşırı öğütme yoluyla parçalanarak asidik liç koşullarında
daha verimli çözünmeleri sağlanmaktadır. Aşırı öğütme yoluyla alüminyum
veriminde sağlanan artış minerallerin mekanik aktivasyonu olarak
tanımlanmaktadır. Mekanik aktivasyon için aşırı öğütme artık günümüzde birçok
endüstriyel üretim akım şemasında yerini almış bir ön işlem basamağıdır. Bu
bildiride, boksit dışı kaynaklardan alümina üretiminin temelleri özetlenmekte, mekanik
aktivasyon için endüstriyel ölçekte kullanılan aşırı öğütme sistemleri ve bu
sistemlerin boksit dışı kaynaklardan alümina üretimi için kullanılabilirliği
değerlendirilmektedir.
Production of alumina from bauxite ores
using the Bayer process is very-well known and applied industrially for many
years. On the other hand, along with the bauxites that are not suitable for
this process, demanding investigations are carried out on alumina production
from non-bauxite sources such as kaolinite and/or pyrophyllite containing
clays, nepheline syenite, fly ash, feldspars and pumice which has a significant
amount of reserves in Turkey. The structure of the aluminum silicate minerals
in these ores is broken down by roasting or intensive milling, allowing them to
dissolve more efficiently under acidic leaching conditions. Increase in
aluminum recovery by intensive milling is defined as the mechanical activation
of minerals. Intensive milling for mechanical activation is now a pre-treatment
stage in many industrial production flowcharts. In this paper, basics of
alumina production from non-bauxite sources were summarized, intensive milling
systems used on industrial scale for mechanical activation were reviewed and the
usability of these systems for the alumina production from non-bauxites was
evaluated.